To start downloading books

Please sign in or create an account.

د بيزو تڼاکې څه ډول ناروغي ده؟

د بيزو تڼاکې څه ډول ناروغي ده؟

ژباړه ـ ریاض مقامزی  

دې ناروغۍ ته په انګلېسي کې "Monkeypox" او په فارسۍ کې "آبله میمونی" ویل کېږي. اصلي لامل یې یو کمیابه ویروس دی، چې له حېواناتو څخه انسانانو ته انتقالېږي. پر دې ویروس د اخته کس پر بدن پولۍ/تڼاکې خېژي او ناروغ ترې ځورېږي. ویلای شو، چې تقريباً چیچک ته ورته یو ډول ناروغي ده.

ددې ناروغۍ اصلي ځایونه هغه سیمې دي، چې باراني ځنګلونه ولري. په ځانګړې توګه د مرکزي افریقا هېوادونه د یادولو وړ دي؛ خو دا چې یاد وایروس خپرېږي، نو هرې سیمې/هېواد ته یې د انتقال خطر شته.

که څه هم په لومړي سر کې یاد وایروس په بيزوګانو کې وموندل شو؛ مګر د وخت پر تېرېدو وموندل شوه چې موږک، خرګوش او انسان ته هم انتقالېږي. په انسانانو کې ددې وایروس لومړنۍ پېښه په "۱۹۷۰ز" کال کې ثبت شوه. خو پوښتنه دا ده، چې ددې ناروغۍ مهم علایم کوم دي!؟ دلته یې ځواب مومئ. 

علایم

پټه/خفیفه دوره یې یعنې له اخته کېدو تر نښو څرګندېدو پورې اکثراً له ۶ تر ۱۳ ورځو وخت نیسي؛ خو ځینې وختونه دا موده آن ۲۱ ورځو ته هم غځېږي. په هر حال پر پوستکي د تڼاکو څرګندېدل یې لویه نښه ده. ددې ترڅنګ تبه، زړه بدوالی او ځان درد هم مل وي.   

درملنه

که څه هم ددې ناروغۍ لپاره ځانګړي درمل نه دي جوړ شوي؛ خو بیا هم هڅه کېږي کنټرول شي. واکسین یې هم تر ۸۵ سلنه کولای شي د انسان ژوند وژغوري. یعنې سل سلنه تضمین یې نشته؛ نو ښه خبره دا ده، چې وقایوي لاره غوره شي. چرته چې دا وایروس خپور وي مه ورځئ، هغو کسانو او حیواناتو ته چې ناپاک وي او د وایروس خطر احساسوئ مه ورنږدې کېږئ. ددې ترڅنګ نور ورته تدابیر تل په پام کې ونيسئ. 

Related Articles

جبل الرماة غر

معالم المدينة النبوية) جبل الرماة!جبل الرماة چې جبل عينين هم نوميږي داکوچنی غر، داحد په لمن کې د مسجد نبوي شمال ته درې کيلو متره لرې واقع ده دا هغه غر ده چې نبي صلی الله علیه وسلم  داحد دغزا پرمهال پر دغه غره دعبدالله بن جبیر په مشرۍ(۵۰) جنګیالي کمارلي ؤ تر څو شا لخوا پرې دښمن  حمله ونه کړي خو دوۍ فکر وکړ چې جنګ خلاص شو خپل سنګر ېې پريښود چې همدغه...

قرآن ولې په عربۍ ژبه کې نازل شوی دی؟

قرآن ولې په عربۍ ژبه کې نازل شوی دی؟  جواب:  دا نو د الله تعالی خوښه وه چې قرآن کريم په عربي ژبه کې نازل کړي. بله دا چې د قرآن د نزول په زمانه کې عربي ژبه په ژونديو ژبو کې يوه وه، د حجاز  او خواو شا سيمو د خلکو ژبه وه. پر کوم شخصيت چې قرآن نازل شوی د هغه خپله ژبه همدا عربي وه، او دا د الله انتخاب او خوښه وه چې په دغه سيمه او دغه ژبه او پر دغه ش...

ایپي فقیر د ازادۍ د لارې ستر مبارز!

ایپي فقیر( میرزا علي خان) په یوه حساب په ۱۸۹۷ میلادي او په بل حساب په ۱۹۰۱ میلادي کال کي په شمالي وزیریستان کي، د توچي درې د ایپي په کلي کي، په یوه روحاني او متدینه کورنۍ کي دنیا ته راغلی دی. دوولس کلن وو چي پلار یې ارسلا خان وفات سو. په حکومتي او مذهبي ښوونځیو کي تر لومړنیو زده کړو وروسته يې ډېر ژر د انګرېزي استعمار پر ضد تبلیغاتي مبارزه پیل کړه ا...

Recommended Articles

څنګه کولای شو ښه شخصيت ولرو؟

 په دې لیکنه کې به تاسو هغه لارښوونې ولولئ، چې تاسو ځانګړي کوي او خلک به مو شخصيت ته درناوی لري.   خپل ظاهر ته ارزښت ورکړئ د هرې اړیکې په شروع کې ظاهري شکل خورا اړین فکټور ګڼل کېږي. په هاروارډ پوهنتون کې ترسره شوې څېړنه ښيي، چې انسانان ظاهر ته په کتو په لومړۍ ليدنه کې د مقابل لوري په اړه له ۳ نه تر ۷ ثانيو پورې  قضاوت کوي.  ددې لپاره چې ځانګړي و ا...

د حافظې د پیاوړتیا څو لارې

هغه حقیقت چې د عمر په زیاتېدو سره حافظه له منځه ځي، دلیل نه شي کېدای چې ونه شو کولی د له منځه تللو طریقه یې ډېره سسته کړو. څېړنو ښودلې ده چې موږ کولی شو د امکان تر حده حافظه وساتو، اجازه راکړئ دغه عملي لارې وسپړو.  د حافظې د قوي کېدلو څو لارې  ژور فکر وکړئ چې فعاله حافظه مو بهتره شي: فعاله حافظه تقریباً ستاسو د مغز د یادښت کتابچه ده، چېرته چې نوي...

له مطالعې سره څنګه ځان عادت کړو؟

لیکنه ـ ریاض مقامزی د هر لوستي ځوان لپاره دوامداره مطالعه ډېره اړينه او مهمه ده. که تاسو دوامداره مطالعه کوئ، ذهن به مو فعال وي او هېڅکله به په وینا کې له بندښت سره مخ نه شئ. ددې ترڅنګ مطالعه ګڼې نورې ګټې هم لري. موږ نه غواړو، چې تاسو ته د مطالعې پر ارزښت وغږېږو. یوازې غواړو، تاسو ته ددې لارښوونه وکړو، چې څنګه دوامداره مطالعه خپل عادت وګرځوو. آیا...