To start downloading books

Please sign in or create an account.

Mustafa Omarzai 4 years ago 1,727
کرونولوژی سقوط

کرونولوژی سقوط

کرونولوژی سقوط

(معرفی کتاب)

نوشته ی مصطفی عمرزی

در میان کتاب هایی که خیلی مبرا از دروغ ها، جعلیات و بهتان هستند، یکی هم کتاب «افغانستان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا سقوط شمال به دست طالبان»، نوشته ی ارکانحرب دگرجنرال عبدالرووف بیگی از نظامیان تحصیلکرده و اوزبیک کشور ماست. پس از مطالعه ی این کتاب، آن قدر نشانی کرده بودم که وقتی پایان یافتند، متوجه شدم اقتباس آن ها در یک مقاله، آن را شبیه یک کتاب خواهد ساخت. یعنی اهمیت آن چه جنرال بیگی در کتابش شرح داده، آن قدر زیاد است که در اکثر کتبی که در مورد سقوط حکومت کمونیستی و هرج و مرج تنظیمی نوشته شده اند، مثال ندارند. این نیز آشکارایی دارد که حتی نخبه گان افغان همانند جنرال بیگی که منافع ملی را می شناسند، در جوسازی هایی که احزاب ما را روی سلایق، قوم، منطقه و زبان تقسیم کرده بودند، گاهی با میلان به قوم می نویسند. قبل از وارد شدن به اصل مطالب، تضاد های خلقی- پرچمی در این کتاب هم به چشم می خورند که با تمرکز بر هویت های قومی، نمایان می شوند. 

جنرال بیگی، نویسنده ی یک کتاب بسیار مهم دیگر نیز است که شبیه نام کتاب «در صفحات شمال افغانستان، چه می گذشت؟»(اثر یک نظامی دیگر اوزبیک به نام اسدالله ولوالجی) از جنایات هولناک احزاب وابسته به ایران در شمال، به خصوص در شهر مزار شریف، پرده بر می دارد. جالب است تعریف کنم که هر دو کتاب جنرال بیگی، نایاب اند. الحاج نصیر عبدالرحمن(مسوول انتشارات میوند) کتاب «در صفحات شمال افغانستان، چه می گذشت؟» اثر جنرال بیگی را چاپ و منتشر کرده بود. او برایم تعریف کرده که پس از انتشار این کتاب، افراد احزاب وابسته به ایران، آن را از بازار جمع کردند. یعنی در دسته های چند نفری توظیف شده بودند و هر کدام چند جلد کتاب را می خریدند. حامیان ملا ربانی و مسعود نیز بی میل نبودند کتابی لادرک شود که در محاسبات آنان برای اتحاد به اصطلاح فارسی زبانان، اخلال وارد می کرد. 

تا کنون که این سطور را می نویسم، تلاش هایم برای یافت حتی یک نسخه ی کتاب «در صفحات شمال...» جنرال بیگی به جایی نرسیده اند. کتابی را که در این مقاله غایه قرار داده ام، به گونه ی تصادفی به دست آورده ام. 

جنرال بیگی با توضیحات گام به گام رویداد ها، کرونولوژی سقوط حکومت کمونیستی را به جایی می رساند که بالاخره طالبان، گوی سبقت را از همه می ربایند. در این نمایشنامه، خیانت ها، خودخواهی ها و جنایات افراد و جناحی هایی مشروح شده اند که بسیاری بعداً به تابو ها مبدل می شوند. تضاد پان های فارسیسم و ترکیسم در تقابل مسعود و دوستم، بار ها مستند شده است. 

حقارت ملوک الطوایفی تنظیمی در کتاب جنرال بیگی، به گونه ای پرداز شده که اگر رعایت ارباب رجوع خود را می کند، اما نمی تواند چشم پوشی کند که عبدالرشید دوستم بدون چاپ بانکنوت های بی پشتوانه- شبیه حکومت ربانی- و بدون کمک های اوزبیکستان، یک لحظه هم نمی توانست دوام بیاورد. او به مجرد حاکمیت آهنین طالبان، افاده می دهد که اگر ضعف نداشته باشیم، تمکین همسایه گان به حاکمیت مرکزی افغانی حتمی ست؛ زیرا با پایان سلطه ی دوستم در چند ولایت شمال، کشور اوزبیکستان اجازه نداد در آن جا اقامت کند. 

جنرال بیگی در این کتابش، اوضاع آشفته ای را در برابر ما قرار می دهد که چه گونه احزاب راستی و چپی با فراکسیون بازی ها، به خود و ایده های خود خیانت کردند. در نتیجه، هیچ کس به جایی نرسید که روس ها با سقوط حکومت شهید داکتر نجیب الله موافقت کرده بودند به پایه های قدرت پشتون ها جداً آسیب بزنند.

ملوک الطوایفی تنظیمی که در آن یک گروه منسوب به یک اقلیت کوچک قومی را بالای تمام واقعیت های افغانستان، تحمیل کردند و بقیه را به قدرت های نظامی خورد و بزرگ مبدل ساختند تا به گونه ی مجزا حکومت کنند و با آرایش نظامی، در برابر اکثریت موضع بگیرند، موضع رفقایی را محرز می ساخت که بالای افغانستان به خاطر ایجاد گویا بهشت سوسیالیسم، حمله کرده بودند. 

مردم ما اکثراً مشتاق معلوماتی استند که رویداد های چهل سال اخیر را خوب تر آشکار بسازند، اما این اشتیاق، از کنار واقعیت هایی می گذرد که هنوز در سنت معمول کتمان حقایق، مانند دو کتاب مهم جنرال بیگی، عمداً از صحنه حذف می شوند. به عبارت دیگر، در دو دهه ی پسین، به میزان قابل ملاحظه به نشراتی افزوده می شود که تا حد بدترین هتاکی علیه پشتون ها چاپ و منتشر شده اند. برعکس، هر اثر یا عملی که موضع خاینان غیر پشتون را آشکار بسازند، یا کتمان می شوند و یا هم به نام این که گویا وحدت ملی ای را نقض می کنند که در سوی فعالان حزبی اقلیت های قومی، سال هاست مُرده است. آنان ظاهراً ملی گرا می شوند، اما با الزامیت های آن از ما سود می طلبند. این ما استیم که با ملی گرایی یک طرفه، حقوق همتباران خود را زیر پا می کنیم. نتیجه ی ملی گرایی یک طرفه همین است که در پنهان کردن خیانت های دیگران، باید شریک شویم.  

با بی زاری از همنوایی در دفن حقایق، معرفه ی کتاب «افغانستان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا سقوط شمال به دست طالبان» را در جلو هموطنان و همتباران، قرار داده ام.

Related Articles

صبر

هيڅ ډول سختۍ او تکليف ته مه تسليمېږئ! صبر او لمونځ له تاسو څخه هر ډول سختي او تکليف لرې کولای شي.( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ ). سورت البقره، ايت: ۱۵۳.ژباړه: ای هغو کسانو چې ايمان مو راوړی دی، مرسته وغواړئ له الله تعالی جل جلاله څخه په صبر او لمانځه سره، بېشکه الله تعالی ج...

د ګلونو هېواد (هالینډ) وپېژنئ!

لیکنه ـ ریاض مقامزی  د نړۍ ځينې هېوادونه د خپلو بېلابېلو خاصیتونو، تولیداتو او خدماتو له کبله القاب هم ترلاسه کوي. په دې ډله کې د ډېرې ښېرازۍ، آبادۍ او ګلانو له کبله هالینډ ته "د ګلونو وطن" لقب ورکړل شوی دی. تاسو به په دې لیکنه کې ددې ښکلي هېواد په اړه ډېر په زړه پورې معلومات لوستلای شئ.   "هالینډ" که "نیدرلینډ"؟  که په اوولسمه پېړۍ کې مو له چا...

د مالټو "لس" روغتيايي ګټې

مالټه د هغو مېوو په قطار کې راځي، چې نړۍ کې په پراخه پيمانه مصرفېږي. همدارنګه د ډېرو روغتيايي ګټو ترڅنګ ګڼ شمېر خلک یې د ښه خوند له کبله هم خوري.  د خوښۍ خبره دا ده، چې یاده مېوه په افغانستان کې هم ښه حاصلات ورکوي. په ځانګړې توګه د ننګرهار په څېر ګرمو سیمو کې یې حاصلات د پام وړ دي. دا چې اوس د همدې مېوې وخت دی نو موږ هم هڅه وکړه، چې تاسو ته یې پر ر...

Recommended Articles

د نارينه د جنسيت د هورمون د کمېدو سببونه

هورمونونه په بدن کې ورو ورو خو ژور او دومداره اغېز لرونکي کيمياوي مواد دي، هورمونونه ورو ورو تاثیر پيلوي خو دا تاثيرات یې بیا د ډېر وخت لپاره دوام کوي، هورمون د کاربون هيدرات او شکرو غوندې نه دي چې يو کس ته لس دقيقې غښتلې انرژي ورکړي لس دقيقې وروسته بيا بېرته خپل ټول تاثير له لاسه ورکړي، د هورمونونو تاثير د زيات وخت لپاره دوام کوي. د انسان په بدن...

د حافظې د پیاوړتیا څو لارې

هغه حقیقت چې د عمر په زیاتېدو سره حافظه له منځه ځي، دلیل نه شي کېدای چې ونه شو کولی د له منځه تللو طریقه یې ډېره سسته کړو. څېړنو ښودلې ده چې موږ کولی شو د امکان تر حده حافظه وساتو، اجازه راکړئ دغه عملي لارې وسپړو.  د حافظې د قوي کېدلو څو لارې  ژور فکر وکړئ چې فعاله حافظه مو بهتره شي: فعاله حافظه تقریباً ستاسو د مغز د یادښت کتابچه ده، چېرته چې نوي...

اعصاب په کومو شيانو کمزوري کېږي

د انسان په وجود کي اعصاب تر ټولو مهمه برخه ده، د انسان ټولي چاري او فعالیتونه د همدغي ناحیې څخه کنټرولېږي.لاندي ځیني مهم ټکي دي چي په پام کي نیول یې د ذهن په سالم ساتلو کي مرسته کو. - د سهار چای نه چیښل:هغه خلک چې د سهار چای نه چیښي په بدن کي یې د شکري اندازه راکښته کېږي، په نتیجه کي یې دماغ ته په کافي اندازه مواد نه ور رسېږي او دماغ کمزوری کېږي....