To start downloading books

Please sign in or create an account.

نگاهی مجدد به ضرورت حجاب || A renewed look to the necessity of hijab

نگاهی مجدد به ضرورت حجاب || A renewed look to the necessity of hijab

نام نویسنده: محمدمصطفی محمدیار (کارشناس ارشد در رشته حقوق خصوصی)

Writer’s name: Mohammad Mustafa Muhammadyar

حجاب که در لغت به معنای پوشش است، در مفهوم معروف آن غالباً به پوشش زنان گفته می‏شود، در حال که پوشش یک واژه‏ی عام است و با استفاده از اصول فقهی – حقوقی همچون اصالة العموم، اصالة الاطلاق و اصل عدم تخصیص به عدم تعلق آن به یک جنس می‏رسیم. بدین معنا که حجاب هم برای زن است و هم برای مرد؛ و درین میان، بازهم عرف جوامع در هر ازمنه و امکنه نقش تعیین کننده برای نوع پوشش زنان و مردان داشته است. یعنی در طول تاریخ این جامعه بوده است که در مورد چیستی و چگونگی پوشش‏های ذکور و اناث تصمیم گرفته است.

آنچه در مباحث حجاب و آثار متفاوت و متعدد در مورد آن، جای آن هنوز نیز خالی به نظر می‏رسد، مرور بر مسئله حجاب با تمسک به اصول و قواعد است که مورد استفاده‏ی مشترک علم حقوق و فقه استند. این قواعد و اصول اگرچه در اساس فقهی استند، ولی حقوق در کشور اسلامی همچون افغانستان که برگرفته شده از دین است و طبق مواد 2 و 3 قانون اساسی مصوب 1382، ماده1 فقره 2 قانون مدنی مصوب 1355 و ماده 2 فقره 2 و 3 قانون احوال شخصیه اهل تشیع مصوب 1388، هیچ قانون نمی‏تواند در مغایرت با دین مبین اسلام باشد و این دین مبارک از منابع حقوقی کشور به شمار می‏رود، لذا به وفور در روح و مبنای مواد قانونی دیده می‏شوند.

طبق قاعده‏ی «لاضرر و لاضرر» که مستخرج از حدیث نبوی است، هیچ کس حق ندارد که باعث ایراد ضرر مادی، معنوی، دنیوی و اخروی به دیگران شود و هر کس که به دیگری ضرر برساند، مسوول جبران این ضرر است. بدین گونه که اگر کسی با لباس نامناسب باعث شود که چشم دیگری به طرف وی کشانده شود و بدین وسیله شخص بیننده مرتکب معصیت شود، شخص مسوول به گونه‏های متفاوت این ضرر را از قبیل پوزش خواهی از طرف مقابل و یا توبه از طرف هر دو شخص به درگاه الهی، جبران بکند.

طبق قاعده‏ی دیگر که تحت عنوان «قاعده‏ی اقدام» است، در صورت که کس با پوشش و لباس نادرست خویش باعث شود که دیگری به وی متلک بگوید، طبق شیوه‏ی مذکور در بالا باید در صدد جبران اشتباه‏ی خود باشد.

اقتضای قاعده‏ی «احتیاط» نیز این است که هر کس باید اقدامات محتاطانه را اتخاذ بکند و از پوشش نامناسب وی به دیگری ضرر نرسد و نه خود را شامل معصیت بکند و نه دیگران را.

گذشته از اصول فوق، در علوم حقوقی امروز نیز مباحث داریم که اعمال نادرست افراد را به خودشان ارتباط داده و خودشان را مسوول می‏داند. یکی از این مباحث «سبب» است. دکتر لنگرودی در کتاب مشهور خود "ترمینولوژی حقوق" تحت واژه‏ی شماره 2814 می‏گوید، "سبب عبارت است از چیزی که هر گاه مانع با آن اصابت نکند باعث وجود چیزی شود. چنانچه آتش سبب سوختن است" و در بحث ما طبق گفته‏ی دکتر لنگرودی، در صورت که لباس یعنی مانع نباشد و عضوی از اعضای که باید تحت پوشش قرار می‏گرفت، آشکار شود، باعث وجود نگاه‏ها، حرف‏ها و احساسات شیطانی می‏شود. به الفاظ دیگر، این لباس و پوشش مناسب است که مانع اصابت چشم و سخن به وجود نامحرم می‏شود.

در بحث دیگر که به نام «علت» است، دکتر لنگرودی تحت واژه‏ شماره 3728 چنین بیان می‏کند: «علت امری است که به محض وقوع آن چیز دیگری بدون این که تأخیری رخ دهد به دنبال آن واقع شود و آن چیز دیگر را معلول گویند» و در بحث ما، «علت» همان بی‏حجابی و لباس نادرست است که معلول را تحت عنوان «نگاه‏ها و سخن‏های مغرضانه» به وجود می‏آورد.

حتا قلمرو حق، آزادی فردی و حاکمیت اراده نیز زمانی که با حق آرامش فکری دیگران در تزاحم و تعارض قرار می‏گیرد، محدود می‏شود، چون هر کس تا جای حق دارد که حق دیگران را نقض نکند و هر شخص تا وقتی حق دارد که نظم عمومی جامعه را مختل نکند و یکی دیگر ازین محدود کننده‏های حق انتخاب پوشش و لباس احکام و توصیه‏های اسلامی است که انسان باید در چهارچوب آن خود را تنظیم بکند.

در بیان دیگر، هر کس که حق دارد، تکلیف نیز دارد و اگر کس حق دارد که لباس را به میل خود بپوشد، تکلیف او این است که لباس در محدوده‏ی احکام الهی و حفظ آداب و سکنات و نظم اجتماعی باشد و شکننده‏ی اخلاق اجتماعی نباشد.

همچنین در مباحث جزا و جرم شناسی عنوان «نقش بزه‏دیده در ارتکاب جرم» است که به متن ما ارتباط می‏گیرد. طبق این عنوان، در صورت که شخص با لباس‏های نامناسب در جامعه نمایان شود و بدین وسیله سبب تحریک اشخاص دیگر شود و مورد خشونت و سایر جرایم قرار بگیرد، خود بزه‏دیده نیز ملامت محسوب می‏شود، چون بزه‏دیده در تحریک دیگران نقش داشته است.

گذشته از مباحث حقوقی، در علم روان‏شناسی، بیماری یا اختلالات تحت نام «خویشتن‏نمایی Exhibitionism، بدن‏نمایی، عورت‏نمایی» وجود دارد که در آن شخص منحرف از نمایاندن و نشان دادن اعضای وجود خود خوش شده و یا لذت می‏برد و به بیمار نوع ارضا دست می‏دهد.

ولی باید توجه داشت که همه آنچه در بالا ذکر شد و یا در آتی بیان می‏گردد، مختص طبقه اناث نیست، بلکه ذکور را نیز شامل می‏شود. مانند انحراف خویشتن‏نمایی که در مردان بیشتر به شکل آشکار کردن آلت تناسلی جلوه می‏کند و روی این نکته به آن دلیل تاکید می‏شود، چون در جامعه هر زمان که عرف از حجاب به میان می‏آید، اذهان عامه راساً به طرف حجاب زنان می‏رود و کوچک‏ترین درنگ و تأمل روی حجاب مردان صورت نمی‏گیرد.

همچنین در مورد بدحجابی و بی‏حجابی مردان باید گفت که در فصل تابستان به کرات دیده می‏شود زمان که مردان در مقابل درب منزل و کوچه‏ی محل رهایش شان با زیرپیراهنی خارج می‏شوند و یا لنده‏غران پاچه بلند با یخن‏های باز در مقابل دکان‏ها و معابر دیده می‏شوند و یا جوانان ورزش‏کار برای نمایش دادن عرض بازو و شانه، کمر باریک و برجستگی سینه با بلوزهای چسب و اندام‏کَش در شهر و بازار معلوم می‏شوند که این‏ها هیچ کدام شایسته‏ی انسان‏های با شخصیت و اهل خِرَد نیست بلکه برعکس، این اعمال انسان را کوچک می‏نمایاند.

آنچه در فوق تبیین شد، مطلوبی اصل برابری در اسلام نیز است. طبق اصل برابری در حقوق اسلامی و موضوعه، برای کافه‏ی انسان‏ها حقوق مساوی تعریف شده است که بر مبنای آن، هیچ زن و مرد نمی‏تواند خود را آزاد پنداشته و قواعد حجاب را برای جنس مقابل الزام آور بداند و نقض آن را در وجود وی تحریم و تقبیح بکند. لذا طبق قاعده فقهی – حقوقی دیگر که عبارت از اصل شخصی بودن مسوولیت‏ها است، هر کس مکلف است که به قول زرتشت مواظب سه‏پاس یعنی پندار، گفتار و کردار خویش باشند تا عیار در معیار نیکی باشند و مسوولیت خود را به وجه احسن آن ایفا کنند. بدین معنا که همه باید پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک را سرمشق خود قرار داده و از گفتار بد مانند متلک گویی پیرامون طرز لباس دیگران اجتناب بکند، از کردار بد از قبیل پوشیدن لباس‏های بدحجاب و بی‏حجاب و پندار بد از قبیل اندیشدن در مورد ملبس شدن به لباس‏های نامناسب بپرهیزد. چون هر زمان که ما به طرف دیگران یک انگشت انتقاد بلند بکنیم، چهار انگشت متباقی، به طرف خود ما اشاره می‏کند. پس به گفته‏ی لقمان حکیم که مندرج در کتاب «پنج گنج» است، هر چه از پند و نصیحت گوییم، نخست خود بر آن عمل بکنیم.

درین میان وظیفه دولت این است که از طریق منابر مساجد و تکایا جنبه‏های دینی حجاب، از طریق مکاتب و دانشگاه‏ها اهمیت علمی و کاربردی آن را بیان کرده و از طریق وزارت اطلاعات و فرهنگ نیز نشرات تلویزیون‏های که سریال‏های مزخرف و فیلم‏های مستهجن و ترویج دهنده‏ی فرهنگ‏های غیراسلامی و بیگانه را نشر می‏کنند، اداره کنند؛ و گردانندگان برنامه‏های این تلویزیون‏ها نیز خود را طبق دساتیر اسلامی ملبس بگردانند و در مجموع همه اعضای جامعه افغانی و اسلامی این را به یاد داشته باشند که حجاب فقط مختص به ماه رمضان نیست تا تنها در همین یک ماه خود را بپوشانند، بلکه خوبی همواره خوب است و بدی همیشه بد است و بی‏حجابی یا بدحجابی و در سطح پیش‏رفته‏ی آن برهنگی به معنای متمدن بودن نیست، چون اگر این گونه می‏بود، پس حیوانات متمدن‏ترین موجودات روی زمین می‏روند، چون آنان برهنه استند. دیگر این که جسم انسان به دلیل قداست آن باید پنهان باشد، همان گونه که قرآن را به دلیل مقدس بودن آن در پارچه‏ی می‏پیچانند تا از دست ناپاک محفوظ بماند و یا شیرینی را جهت محافظت از لوث و حشره، در پوش می‏پیجانند.

لینک این مقاله در «وبسایت جمعیت اصلاح افغانستان، مربوط به رادیو اصلاح و ماهنامه اصلاح ملی»

https://www.eslahonline.net/2020/05/23/hijab-6/?fbclid=IwAR0XPNdhSEtzvNymP9CIlpmnORVQCawUUcXoKI8U74HRmbPLIAffxVTIObY

صفحه فیسبوک مربوط به عکاسی از همین نویسنده

https://www.facebook.com/PhotographyMuhammadZai

صفحه تویتر همین نویسنده، برای دستیافتن به لینک سایر نوشته‏ها و مقاله‏های وی که در دیگر رسانه‏ها به نشر رسیده‏اند

https://twitter.com/Mohamma06817432

صفحه لینکدن همین نویسنده، برای اطلاع از سایر سویه تعلیمی، تحصیلی و تجربه و سابقه کاری وی

https://www.linkedin.com/in/mohammad-mustafa-muhammadyar-16099b177/

Related Articles

مثبت او منفي ګرا خلک څنګه تفکیک کړو؟

  لکه څنګه چې تاسې پوهېږئ، د مثبتو خلکو سره اوسېدل خورا اغېزناکه او متفاوته تجربه ده. که تاسې په دې هڅه کې یئ چې ځان یو مثبت شخص وګرځوئ او همدارنګه مثبت خلک تشخیص کړئ، نو د دې کار له پاره لاندې پینځلس ټکي په پام کې ولرئ: ۱. “ناکامي د زدکړې یوه برخه ده.“ مثبت خلک، ناکامۍ ته د زدکړې د فرصت په توګه ګوري. دوی پوهېږي چې ناکامي یوه پېښه ده. ناکامېدل د...

د پوستکي دانې ناروغي وپېژنئ!

 د لمپي سکين ناروغي Lumpy Skin Diseaseد پوستکي دانی ناروغي  د يو څه وخت راهيسي په ټولنيزو رسنيو کې ناسم مالومات خپرېږي؛ غواړو چې هيوادوالو سره سم مالومات شريک کړو.  ياده ناروغي څه کم سل کاله تاريخچه لري او تر اوسه پورې هيڅ قسمه کيس په انسانانو کې ندی ثبت شوی؛ نو لحاظه د حيوان/غواګانو د تولید او تيار شوي محصولاتو نه استفاده کولی شو. دا ناروغي په ل...

لاځوابه پوښتنې

لاځوابه پوښتنې هغه ډول پوښتنې دي، چې د ځان ارزونې او ځان پوهونې په موخه له موږ سره ترټولو زیاته مرسته کوي، دا پوښتنې کومه هوايي او تیوریکي بڼه نه لري، بلکې ددې پوښتنو هرځواب، هر لوستونکی د عمل ډګر ته بیایي، هلته يې خپل ځان او حالت ته په دقیق ډول متوجه کوي او په دې سره يې د خپل ځان د جسمي او رواني تحليل انګېزې لا پیاوړې کوي.نو له دې مخې دا هره پوښتن...

Recommended Articles

د وينا پر مهال د وېرې او فشار ختمول

لیکنه ـ ریاض مقامزی دا چې موږ انسانان ټولنيز ژوند لرو، نو اړ یو چې د خپلو اړتياوو او مفکورو د وضاحت لپاره وغږېږو. خبرې کول زموږ د ژوند په هره برخه کې لیدل کېږي. په کور، کلي، دکان، ښار، مکتب، ښوونځي او ګڼو نورو ځايونو کې موږ خبرې کوو او خپل پپغام نورو ته رسوو.   ځينې خلک بیا د خبرو او وينا پر مهال تر وېرې او فشار لاندې وي. نه شي کولای خپل پيغام او...

خرمهره؛ تاسو یې په اړه څومره پوهېږئ!؟

 لیکوال: لطیف یاد په پخوانیو وختونو کې به خرو ته اوربشې ورکول کیدلې، چې ددغو اوربشو د خوړلو په پایله کې به تر څو کلونو وروسته د خرو د ژبې لاندې  وینه ټینګه  او غلیظه شوه او د یوه مرغېړي (غُدې) بڼه به یې ونیوله. وروسته به یې دغه مرغېړي (غُده) د خرو د ژبې د لاندینۍ برخې نه  د جراحي عملیاتو (آپریشن) په تر سره کولو وویستله او په جوشو شیدو (پیو) کې به...

وړیا PDF کتابونو معتبر سایټونه

وړیا pdf کتابونه چیرته پیدا کړو؟ ځواب: 👇 دلته میلیونونه کتابونه موندلی شئ  دا چې یو زیات شمیر کتاب لوستونکو او څېړونکو هیواد پریښی او له بده مرغه نورو هیوادونو کې د پښتو او فارسي کتابونو چاپي نخسې نه موندل کیږي او ددې ترڅنګ د هیواد په دننه کې هم د کتاب بازار سوړ شوی، له بهر څخه واریدیدونکي کتابونه محدود شوي دی نو ځکه مې لازمه وبلله د کتاب د نړیو...