خښتو براورد عملی

د خښتو د براورد اړوند عملي مثال، هیله ده چې خوښ مو شي

د خښتو یو دیوال چې 3m ارتفاع، 4m طول او 40cm ضخامت لري، د خښتو تعداد، او د مصالې لپاره یې د سیمنټو حجم او د شګې مقدار محاسبه کړئ؟
حل:مخکې له دې چې د سوال په حل پیل وکړو دا باید په یاد ولرو چې په خشتکارۍ کې د مصالې مقدار باید (28—30%) په حدودو کې وي، او په خشت کارۍ کې دخښتو ضایعات اکثراً  10% نیول کیږي:-
د دیوال حجم 
V (1) = 3m×4m×0.40m =4.8m3
د خښتو او مصالې ضایعات (10%) دارنګه پیداکوو، دا ددې پخاطر تر څو دخښتو شمیر معلوم کړو 
V (2) = 4.8 m3 × 10/100 =0.48 m3 
V (total) = V (1) + V (2)
V (total) = 4.8 m3+ 0.48 m3 = 5.28 m3
د مصالې حجم دارنګه پیداکوو
Mortar Volume = 28/100 × 5.28 m3 = 1.47 m3
Total volume of Bricks = 5.28 m3 – 1.47 m3 = 3.81 m3
اوس که د خښتو تعداد معلوموو، مونږ ته باید د یوې خښتې حجم معلوم وي، ځکه چې د خښتو همدا پورتنی حجم د یوې خښتې په حجم ویشو، نو مونږ ته د خښتو شمیر رامعلوموي، په افغانستان کې د خښتو ستنډرد ابعاد (22cm,11cm,7cm) دي ، چې حجم یې عبارت دی له (22cm×11cm×7cm = 1694 cm3) او یا هم د متر په حساب عبارت د ی له (0.22m×0.11m×0.07m = 0.001694m3) څخه نو لرو چې:-
No. Of Bricks = 3.81/0.001694 = 2249 Bricks
اوس راځو د سوال بلې برخې ته چې په مصاله کې د سیمنټو او شګې د مقدار معلومول دي، مونږ دلته په دغه خشتکارۍ کې 28% مصاله په نظر کې نیسو نو د مصالې حجم دارنګه معلوموو:-
Mortar Volume = 28/100 × 5.28m3 = 1.4784 m3
څرنګه چې (1.4784 m3)  د مصالې لوند حجم دی، او مونږ  براورد د وچ حجم  دمعلومولو لپاره کوو، نو د مصالې لپاره چې له لوند حجم نه یې وچ حجم ته بدلوو په 1.25 ضریب کې یې ضربوو،
1.4784 m3×1.25 = 1.848 m3
مونږ دلته د 400 مارک مصالې څخه کار اخلو چې نسبت یې (1:3) دی
V (cement) = 1.848m3 / (1+3) ×1× 1440 kg/m3 = 665.28 kg
په پورته رابطه کې 1440 kg/m3  د سیمنټو حجمي وزن دی، اوس که وغواړو د سیمنټو 665.28kg وزن د بوریو په تعداد معلوم کړو نو په 50kg یې ویشو، ځکه د یوې بورې سیمنټو وزن 50kg  دی،
No. of Bags = 665.28/50 = 13.3 bags
د شګې حجم 
V (sand) = 1.848m3/ (1+3) × 3 = 1.386 m3
نوټ: که وغواړو د شګې حجم هم د کیلو ګرام له جنسه معلوم کړو نو پورته رابطه کې فقط د شګې حجمي وزن اضافه کوو(ضربوو)، خو دا به زما په نظر ضرور نه وي، ځکه اکثراً شګه د حجم( متر مکعب) په اساس ساحې ته راوړل کیږي، نه د کیلو ګرام په اساس.