To start downloading books

Please sign in or create an account.

فيډل کاسټرو؛ د کیوبا انقلابي څېره

فيډل کاسټرو؛ د کیوبا انقلابي څېره

ژباړه ـ ریاض مقامزی 

 

د نړۍ په ګوټ ـ ګوټ کې داسې نوميالي اشخاص تېر شوي، چې خپلې ټولنې او ولس ته د بې ساري خدمت له کبله ټولې نړۍ پېژندلي دي. ددې اشخاصو له ډلې یو هم فيډل کاسټرو دی. د "څېرې" لړۍ په دې لیکنه کې به تاسو ددې انقلابي شخصیت د ژوند په بېلابېلو اړخونو پوه شئ. 

 

پېژندنه

د کاسټرو بشپړ نوم "فیډِل آلخاندرو کاسټرو روث" دی. نوموړی په "۱۹۲۶زیږديز" کال، د کیوبا په بیران ښار کې دې نړۍ ته سترګې پرانیستلې.  کورنۍ یې اصلا له هسپانيې څخه د ښه ژوند په موخه کیوبا ته کډواله شوې وه. پلار یې کاروباي انسان و، نو ځکه خو یي مالي وضعيت ښه و.

کاسټرو خندانه څېره درلوده، خوش طبیعته او ټوکي انسان و. د نوموړي مرګ ځينې شنونکي د یو دیکتاتوريک فکر د ختمېدو په معنا تعبیروي او ځینې نور بیا د یو انقلابي او حق غوښتونکي شخصیت د له منځه تللو په معنا بولي.

 

زدکړې

لومړنۍ زده کړې یې په کاتولیکي ښوونځيو کې ترسره کړې. وروسته د کیوبا سانتياګو ته ولاړ او هلته یې په خصوصي توګه خپلې زده کړې بشپړې کړې. له ښوونځي وروسته د نورو زده کړو لپاره هاوانا ته لاړ او هلته یې د حقوقو په برخه کې زده کړې وکړې.

 

سیاسي فعالیتونه

کاسټرو د خپل تحصيلي ژوند په جریان کې په "۱۹۴۸ز" کال کې په یو سیاسي شخص بدل شو. په سیاسي ژوند کې یې تر ټولو اغېزناکه برخه د امریکا ضد افکار درلودل وو. په ۱۹۵۱م کې د خپل حزب له لوري انتخاباتو ته کاندید شو، خو جنرال فولجنیکو باتیستا د یوې کودتا په ترڅ کې واک ترلاسه کړ. په همدې وخت کې د باتیستا د دیکتاتورۍ پر وړاندې ګڼې سیاسي ډلې یو ځای شوې، چې د فیډل ډلې هم بارزه برخه پکې لرله. په دې لړ کې فیډل او نور ملګري یې د حکومت ضد اقداماتو په تور ونیول شول، که څه هم نوموړي ډېره هڅه وکړه، چې ثابته کړي هلې ځلې یې د دیموکراسۍ د تطبیق لپاره وې، خو بیا هم محکمې کاسټرو مجرم وپېژنده او په پنځلس کاله بند محکوم او مکسیکو ته تبعید شو.

دوه کاله وروسته چې باتیستا له خپل قدرت څخه ډاډمن و، عمومي عفو (بخښنه) اعلان کړه. په همدې وخت کې کاسټرو هم له بندخونې آزاد شو. له خلاصون سمدستي وروسته یې بیا پر سیاسي فعالیتونو لاس پورې کړ. د خپل ورور او د ارجینټاين انقلابي شخصيت "چه ګوارا" په مرسته یې ډېر ژر قوي ډله برابره کړه. بالاخره یې په "۱۹۵۹م" کال کې د چیریکي قواوو په مرسته د فلوخنسیو باتیستا حکومت ړنګ کړ او د هېواد واګې یې ترلاسه کړې.

 

د امریکا له سیاست سره یې اختلاف

کله چې کاسټرو په کیوبا کې واک ترلاسه کړ. نو په جنوبي امریکا او کیوبا کې یې د امریکا له سیاست سره مخالفت خپل مسولیت وګاڼه.

امریکا په کيوبا کې خپلې ګټې په خطر کې ولیدې نو هڅه یې وکړه، چې د تور سازمان (د امریکا اطلاعاتي مرکز) له لارې د یوې توطیې په ترڅ کې فيډل ووژني. مګر امریکایان بریالي نه شول.

وروسته له ډېرو لوړو ژورو په ۲۰۰۶ م کال کې واک په موقت ډول خپل ورور "رائول کاسترو" ته انتقال کړ. البته ددې کار لامل د فيډل په لویو کولمو کې ترسره شوی عملیات و. کاسټرو له ۴۹ کلنې واکمنۍ وروسته په ۲۰۰۸م کال کې ټول صلاحیت او واک خپل ۷۶ کلن ورور رائول کاسټرو ته ورکړ. له دې وخته څو کاله وروسته، "۲۰۱۶م" کال د نومبر په ۲۶ نېټه د نوي کلونو په عمر ومړ.

 

 

د فیډل کاسټرو ویناوې

  • ـ ما له "۸۲" کسانو سره انقلاب پیل کړ. که بیا اړتيا شوه، نو له ۱۰ یا ۱۵ تنو با باوري سره یې شروع کوم. که باور او عملي نقشه ولرئ نو هيڅ ناممکن نه دی. 
  • ـ انقلاب د تېر او راتلونکي لپاره یوه مرګونې مبارزه ده. 
  • ـ هيڅ غل، خاين او په چارو کې لاس وهونکی په کار نه راځی.
  • ـ د بشر د ژغورنې لپاره باید لاس په کار شو، غوره نړۍ جوړول شونې ده.
  • ـ هر هېواد باید بشپړه خپلواکي ولري، ترڅو مناسب اقتادي، سیاسي او ټولنیز سیستم وضعه کړي. 
  • ـ ما تل د حقیقت او عدالت لپاره مبارزه کړې ده. 
  • ـ زه فيډل کاسټرو یم او د کیوبا د ازادۍ لپاره راغلی یم.
  • ـ زه سرمايه داري نطام ختموم. ځکه چې مردار، خراب او پردی دی. ځکه چې د جنګ او ریا سبب کېږي.
  • ـ زه تاسو ته ډاډ درکوم، چې هېواد به تل زما لومړيتوب وي.

د څېرې لړۍ په بله ليکنه کې د چا په اړه پوهېدل غواړئ؟ خپل نظر مو په کمينټ کې پرېږدئ ترڅو موږ يې په اړه ليکنه خپره کړو.

Related Articles

د جهنم تل؟

د یمن ختیځ المهرة ولایت په صحرا کې د (برهوت) په نامه د څا په اړه بېلابېلې افسانې او کیسې دي او خلک پر دې اند دي چې دا د پېریانو استوګنځی و.   فرانس پرېس اژانس په خپل رپوټ کې ویلي،‌ باور دی چې د دغې لویې څا ژوروالی د ۱۰۰ تر ۲۵۰ مترو پورې دی او سور یې نژدې ۳۰ متره دی او له تل یې ډېر بد بوی راپورته کېږي.   یمني چارواکي لاهم نه پوهېږي چې د دې څا په...

انسان د فطرت له مخې خیرخواه دی که شریر؟

لیکنه- ابراهیم شینواری انسان د فطرت له مخې خیرخواه دی، شریر نه دی. خو د خپل مصئوونیت د لاسه ورکولو له امله ویرې سره مخ کیږي او دغه ویره یې انحراف ته مجبوروي او په شریر موجود بدلیږي. همدارنګه هغه غریزې چې فطرتاً د ده په بدن کې د دفاع لپاره دي په تعرضي غریزو بدلیږي او بیا نورو ته ضرر رسوي. په وروستیو پیړیو کې د غربي فیلسوفانو، سیاست پوهانو او ساینس...

د غازي امان الله خان ځینې ویناوې

له انګليسي ښکېلاک څخه د ازادۍ اخيستونکي (غازي امان الله خان) ځینې مهمې ویناوې - تر څو چې مېرمنې باسواده نه شي سالم ماشوم ټولنې ته نه شي وړاندې کولی.- که د خپل پلار لاس مې هم په ناحقه وینو سور وي نو چوکۍ به یې یوې خواته کړم او مجرم ته به سزا ورکړم.- زموږ هېواد ناروغه دی راځئ چې موږ د یو طبیب دنده ادا کړو او د خپل هېواد درملنه وکړو.- نالوستی ملت هیڅ...

Recommended Articles

که جرأت نه لرئ، مه خفه کېږئ! دلته يې لاملونه او حللارې لوستلای شئ

 ژباړه: هدایت الله همت ارواپوهانو له نظره، بې جراتي او پر ځان نه باور له هغو ستونزو دي، چې ځوانان د ماشوم والي له دورې ورسره لاس و ګرېوان کېږي. دوی ته دا حق نه ورکول چې له خپلو حقه حقونو ساتنه وکړي او که کله دوی دا کار کوي نو د کورنۍ د مشرانو له خوا رټل کېږي او د جرات ماده یې په هماغه کوچني والي کې مړه کېږي.   ځينې خلک بیا خپل جرات په هماغه کوچني...

عثمان کاکړ څنګه ووژل شو؟

پښتونخوا ملي عوامي ګوند ادعا کوي چې د دغه ګوند صوبايي مشر عثمان خان کاکړ وژل شوی دی او دوی سره دې لړ کې کافي ثبوتونه شته. یو شمېر نورو ځايي سیاسي ګوندونو هم د یاد ګوند ملاتړ کړی او د بلوچستان صوبايي حکومت وايي، د پېښې په هکله به څېړنه کوي. د یادونې ده چې د روانې جون میاشتې پر ۱۷ نېټه ویل شوي و، چې د عثمان خان کاکړ سر سخت ټپي شوی دی. له پېښې وروست...

خېټه څنګه کوچنۍ کړو؟

د نارینه او نجونو لپاره تر ټولو بد مرض د خېټې د وازدو ډېرېدل او غټېدل دي چې نه یې یوازې ښکلا ته زیان رسوي، بلکې صحت ته یې هم ستونزې جوړوي. نن درته د خېټې د کوچني کولو داسې طریقې در ښیوو چې د ډېر ورزش ستړیا به هم نه ورسره ګالۍ او په تکلیف به هم ورسره نه شئ. د ورځې پیل د لیمو په جوسو وکړئ، نیم لیمو په یو ګیلاس اوبو کې زبېښل او څښل یې په حجراتو کې...