To start downloading books

Please sign in or create an account.

د المپيک لوبو لنډه تاريخچه

د المپيک لوبو لنډه تاريخچه

ژباړه ـ ریاض مقامزی

المپيک لوبې څه دي؟ چېرته رامنځته شول؟  څنګه یې بشپړتیا ومونده او اوسنۍ بڼه یې غوره کړه؟ د لیکنې تر پایه به ددې ټولو پوښتنو ځواب ومومئ.

المپيک د ورزشي لوبو تر ټولو ستر جشن دی. تاریخ لیکونکي پر دې باور دي، چې دا لوبې د لومړي ځل لپاره په لرغوني یونان کې ترسره شوې؛ خو په اوسنۍ بڼه د نولسمې پېړۍ په وروستيو کې پیل شوې.

په لرغوني وختونو کې اکثرو جشنونو مذهبي رنګ درلود؛ نو ځکه خو د المپيک جشن هم زیوس (د لرغوني يونان ستر خدای) ته د احترام لپاره په المپيا کې ترسره کېده.

المپيا په یونان کې د یوې دښتې نوم هم دی، چې په اوس وخت کې د نړېوال ميراث په توګه له یونیسکو سره هم ثبت شوی دی. د المپيک لوبې ګډونوال به هغه نارینه وو، چې شتمن وو. یونانيانو به دا جشن اکثره په جنګونو کې تر بیا وروسته او یا هم د واکمنانو د پيدايښت او مړينې په ورځو کې ترسره کاوه. البته دا لوبې به هر څلور کاله وروسته ترسره کېدې. په لومړيو کې یوازې غير حرفوي لوبغاړو د ګډون حق درلود؛ مګر وروسته مسلکي لوبغاړو هم په دې لوبو کې د ګډون حق ترلاسه کړ.

د لومړي ځل لپاره دا جشن په "۷۷۶" قبل المیلاد کال کې ترسره شو او تر "۳۹۴" میلادي کال پورې یې دوام وکړ؛ مګر کله چې روميان پر یونانيانو برلاسي شول المپيک لوبو خپل شهرت او خوند له لاسه ورکړ. په دې وخت کې له حېواناتو سره د انسان د مقابلې لوبو بازار تود شو. ښه مثال یې د "غوا او انسان" خطرناکه لوبه ده، چې اوس هم په اروپايي هېوادونو کې ترسره کېږي.

په لرغونو وختونو کې غلامانو نه شوای کولی په المپيک لوبو کې ګډون وکړي، یوازې او یوازې آزادو انسانانو په دې جشن کې د ګډون حق درلود. له واده شوو نجونو هم د ګډون حق اخیستل شو و. یوازې مجردو نجونو د مسابقې حق درلود؛ خو هغوی به هم د زیوس مېرمنې په ستاينه کې له اصلي جشن یوه ورځ وروسته سیالۍ کولې. په لومړيو کې یوازې د ځغاستې سیالي د المپيک جشن برخه وه؛ خو وروسته غېږه نېونه، بوکس او ټوپ وهل ور زیات شول.

 

په نوي شکل د المپیک لوبې

له "۳۹۴م" کال وروسته د المپيک لوبې وځنډېدې؛ آن تر "۱۸۹۶م" پورې بېخي له پامه غورځول شوې وې. همدارنګه د المپيا ميدان هم په سختو زلزلو کې له منځه تللی و.

بالاخره په "۱۸۹۶میلادي" کال کې د المپيک غونډه ترسره شوه او د ګڼو هېوادونو ملاتړ یې ترلاسه کړ. په دې غونډه کې پرېکړه وشوه، چې دا لوبې به په هرو څلورو کلونو کې په یوه ستر هېواد کې ترسره کېږي. ددې ترڅنګ "د المپيک نړېواله کمېټه" هم رامنځته شوه، ترڅو دا لوبې چمتو او دقیقه څارنه یې وکړي. اوسمهال د نړۍ ګڼې لوبې ددې جشن برخه دي او د نړۍ له بېلابېلو هېوادونو لوبغاړي خپله وړتيا او استعداد د نړۍ مخې ته څرګندوي.

Related Articles

آمونیم نایټرایټ څه دي او کله خطرناک کېدای شي؟

لیکنه: نګین کرګر آمونیم نایټرایټ یو جامد سپین رنګې په اوبو کې منحل مواد دي. دا سملاسي نه سوځي خو که چیرته د نورو سوند موادو یا اوراخیستونکو موادو سره نږدې وي نو اور اخلي او د اور اخیستلو په وخت کې دا مواد زهري نایټروجن لرونکي ګازونه خپروي. آمونیم نایټرایټ د آمونیا او نایټریک تیزابو څخه جوړیږي، چې د کیمیاوي سرې، انټیبیوټیک او خیمرمایه، د خوندي چاو...

عقده های روحانیت مرتجع

عقده های روحانیت مرتجع (پیرامون یک کتاب مبتذل) مصطفی عمرزی یکی از جالب ترین رویداد ها در سلطنت اعلی حضرت شاه امان الله(رح) تدویر لویه جرگه ی پغمان بود. در این شور ملی، افغان ها به نتایجی رسیدند که تبلور آن ها در نماد های ملی هم یادگار مانده است. با این حال، در تنازع داخلی سنت و تجدد، کم نبودند و نیستند افرادی که دوست ندارند با تعمیم معارف، مردم...

باربیری توافقنامه

#باربیري_توافقنامه خبر دي یاست!!!له نن څخه سل کاله مخکې امریکا مسلمانانو ته جزیه ورکوله. 1785 میلادي کال باندي لومړی ځل د امریکا سمندري بیړۍ د خلافتِ عثمانیه 🇹🇷 بحري ځواکونو په سمندر کې ونېوله، تر 1793 میلادي کال پورې دوولس دانی نورې بیړۍ هم د خلافت ځواکونو ونیولې بالآخره ناچاره امریکا له عثماني خلافت سره (توافقنامه) لاسلیک کولو ته اړ شوه، د (با...

Recommended Articles

د نارينه د جنسيت د هورمون د کمېدو سببونه

هورمونونه په بدن کې ورو ورو خو ژور او دومداره اغېز لرونکي کيمياوي مواد دي، هورمونونه ورو ورو تاثیر پيلوي خو دا تاثيرات یې بیا د ډېر وخت لپاره دوام کوي، هورمون د کاربون هيدرات او شکرو غوندې نه دي چې يو کس ته لس دقيقې غښتلې انرژي ورکړي لس دقيقې وروسته بيا بېرته خپل ټول تاثير له لاسه ورکړي، د هورمونونو تاثير د زيات وخت لپاره دوام کوي. د انسان په بدن...

څنګه کولای شو ښه شخصيت ولرو؟

 په دې لیکنه کې به تاسو هغه لارښوونې ولولئ، چې تاسو ځانګړي کوي او خلک به مو شخصيت ته درناوی لري.   خپل ظاهر ته ارزښت ورکړئ د هرې اړیکې په شروع کې ظاهري شکل خورا اړین فکټور ګڼل کېږي. په هاروارډ پوهنتون کې ترسره شوې څېړنه ښيي، چې انسانان ظاهر ته په کتو په لومړۍ ليدنه کې د مقابل لوري په اړه له ۳ نه تر ۷ ثانيو پورې  قضاوت کوي.  ددې لپاره چې ځانګړي و ا...

په ځوانۍ کې د ويښتانو سپينېدل او درملنه

د ويښتانو سپينېدل اکثراً د زړښت معنا ورکوي نو ځکه خو انسان د خواشينۍ احساس کوي؛ مګر دا لا ډېره خواشينوونکې وي، چې په ځوانۍ کې مو ويښتان سپين شي. په طبیعي توګه د سپين پوستو ويښتان نسبت تورپوستو ته ژر سپینېږي. معمولاً په سپين پوستو کې د ويښتانو سپينېدل د ژوند د څلورمې لسیزې په لومړيو کې پيلېږي، مګر په نورو نژادونو کې دا حالت د څلورمې لسیزې په وروستيو...