To start downloading books

Please sign in or create an account.

imranghani 3 years ago 2,055
لرغوني ځایونه، چهل زینه

لرغوني ځایونه، چهل زینه

لیکنه: شکېبا نادري، لرغوني ځایونه؛ چهل زینه

کندهار د افغانستان له هغو ولایتونو څخه دی، چې د تاریخ په اوږدو کې د خپل موقعیت په خاطر د بېلابېلو واکمنیو ترمنځ د جنګ میدان ګرځېدلی دی، خو له نېکه مرغه زموږ غیرتي خلکو پردیو ته د دې اجازه نه ده ورکړې چې زموږ د ګران هېواد افغانستان دا با ارزښته برخه زموږ له نور هېواد څخه جلا کړي، تل یې د دې ځای د بیا نیولو هڅه کړې وه او پردیو ته یې پرې نه ښودله، سر بېره پر دې کندهار زموږ د هېواد له هغو ولایتونو څخه دی چې ډېر لرغوني او پخواني ځایونه لري چې یو له دې ځایونو څخه چهل زینه ده چې موږ په دې لیکنې کې ورباندې خبرې کړې دي.

 که تاسو هم غواړئ د دې لرغوني او فرهنګي ځای په اړه معلومات تر لاسه کړئ زموږ لیکنه تر پایه ولولئ!

 

چهل زینه چې د کندهار ولایت له لرغوني، دیني او فرهنګي ځایونو څخه یو ځای دی، دا ځای د ظهیر الدین محمد بابر شا د واکمنۍ پر مهال ۹۲۸ کال د کندهار له دویم ځل فتحې څخه وروسته د جوړېدو کار پیل شو او په ۹۵۳ کال کې یې وروسته له ۲۵ کلونو څخه د ځینو ستونزو له امله له یوې اوږدې مودې وروسته کار پای ته ورسېدو، د دې زینو د دواړو خواوو کټارې د غازي امان الله خان د واکمنۍ پر مهال د ده د مېرمنې ملکه ثریا په واسطه جوړې شوې.

چهل زینه د کندهار ولایت لودیځې خوا د قیتول (سرپوزه) د غره پر سر موقعیت لري،

د دې فرهنګي ځای اصلي نوم رواق جهان نما دی خو اوس یې خلک د چهل زینې په نامه پېژني.

د دې ځای جوړښت په داسې ډول دی، د غر تر سر پورې د څلوېښت زینې جوړې شوې دي چې د زینو پر سر کې د یوه غار په څېر یوه خونه شتون لري، په دې خونه کې د هندي او اسلامي معمارۍ اصیلې بېلګې کارول شوې دي چې دې خونې ته یې ډېره ښکلا وربښلې ده

په دې ځای کې ډېرې کتیبې (هغه ډبرې چې ورباندې لیکنې شوې وي) پیدا شوې دي د فردوس مکاني بابر شا، میرزا کامران، میرزا عسکري او میرزا هندال په نومونو  پیدا شوې دي، وروسته له دې چې بابر مړ شو او زوی یې همایون واکمنۍ ته ورسېد، په دې وخت کې کندهار د صفویانو او ګورګانیانو تر منځ د جنګ په میدان اوښتی و، نو ځکه په دې کتیبو کې د همایون څخه یادونه نه ده شوې هغه لیکنې چې په چهل زینه کې پیدا شوې په نستعلیق لیک او پارسي ژبې باندې لیکل شوې دي چهل زینه له دريو برخو څخه جوړ شوی ځای دی دننه برخه، دا هغه ځای دی چې سر یې پټ دی مستطیلي شکل لري چې درې مېټره اوږدوالی او دوه مېټره بر لري، دویمه برخه چې د چهل زینې څخه بهر د یو کټ په بڼه کېښودل شوی دی، اوږدوالی یې تر پینځو مېټرو او لوړوالی یې تر څلورو مېټرو رسیږي، درېیمه برخه یې هم د یو تخت په بڼه جوړه شوې ده چې دا زینې یې له غره سره وصل کړې دي. 

چهل زینه هم د نورو لرغونو ځایونو په څېر د ویجاړېدو په حال کې دی هیله ده چې ورته پاملرنه وشي!

Related Articles

ام ستاسو د ویښتانو ساتونکی

ام د بتاکاروتن، وېټامین اې، وېټامین سي او پوتاشیمو اصلي منبع ګڼل کېږي. نیم ام د بلې مېوې له یوه واحد سره برابر دی چې ۷۰ کالوري انرژي لري.سره له دې ام ستاسو د ویښتانو وزن کې بدلون راولي او ویښتان مو له موخوره څخه ژغوري. د هغو ویښتانو بیخونو سره مرسته کوي چې زیان یې لیدلی وي. د امو یو ګیلاس یخ جوس څښل په طبيعي ډول ستاسو بدن د انرژۍ له اړخه پر ځان بس...

ګابريل ګارسيا څوک و!؟

لیکنه ـ ریاض مقامزی  کله چې د نړېوالو ادبیاتو مطالعه پیل کړو، نو حتما د ګابریل له نوم سره مخ کېږو. نوموړی په لاتینه امریکا کې زېږدلی او آثار یې نړېوال محبوبیت لري. موږ په دې لیکنه کې هڅه کړې چې نوموړی تر یوه بریده در وپېژنو.   د مارکېز لنډ ژوندلیک ددې ستر لیکوال بشپړ نوم ګابریل ګارسیا مارکېز "Gabrirel Garcia Marquez" دی. نوموړی د "۱۹۲۷ز" کال د...

څنګه کولای شو په پښتورګو کې د تيږې جوړېدلو مخنيوی وکړو؟

ژباړه ـ ریاض مقامزی آيا پوهېدئ چې له هرو لسو تنو یې یو د عمر په اوږدو کې د پښتورګو له کاڼي ځورېږي؟ وروستۍ څېړنې ښيي، چې په بېلابېلو هېوادونو کې د بډوډو (پښتورګو) د تیږې ناروغي مخ په زیاتېدو ده. شنونکي ځينې غیر علمي باورونه او رواجونه ددې ناروغۍ د ډېرښت اساسي علت بولي. د پښتورګو ملي بنسټ (National Kidney Foundation) د بډوډو د ناروغیو له متخصص ډاکټ...

Recommended Articles

بي دوه پنځوس" څه ډول الوتکې دي؟"

ژباړه ـ ریاض مقامزی په هېواد کې د جګړو له پراخوالي سره سم امریکايي ځواکونو اعلان وکړ، چې د بي.۵۲ الوتکو پر مټ به پر تالبانو هوايي بریدونه وکړي؛ همداسې وشول او په بېلابېلو سیمو کې یې د وسله والو تالبانو ډلې په نښه کړې. خو اوس پوښتنه دا ده، چې بي ـ ۵۲ څه ډول الوتکې دي او کومې ځانګړتیاوې لري؟  ددې لیکنې تر پايه به مو دواړه پوښتنې حل شي.    ځانګړتي...

د خپل مخ پوستکی څنګه ښکلی کړو

د خپل مخ پوستکی څنګه ښکلی کړو، چې د هرچا د خوښې وړ وګرځي؟پر پوستکي مختلف داغونه د مختلفو عواملو له امله پیدا کېدی شي لکه د لمر د وړانګو له امله، د ځینو درملو د استعمال له امله او یا کېدای شي د عمر په زیاتېدا سره هم ځینې نښې نښانې را څرګندې شي. په همدې اساس د هر عامل له وجې د پوستکي د داغونو درملنه هم په جدا ډول سره کېږي، چې باید توپیر یې وشي، لکه...

د وينا پر مهال د وېرې او فشار ختمول

لیکنه ـ ریاض مقامزی دا چې موږ انسانان ټولنيز ژوند لرو، نو اړ یو چې د خپلو اړتياوو او مفکورو د وضاحت لپاره وغږېږو. خبرې کول زموږ د ژوند په هره برخه کې لیدل کېږي. په کور، کلي، دکان، ښار، مکتب، ښوونځي او ګڼو نورو ځايونو کې موږ خبرې کوو او خپل پپغام نورو ته رسوو.   ځينې خلک بیا د خبرو او وينا پر مهال تر وېرې او فشار لاندې وي. نه شي کولای خپل پيغام او...