To start downloading books

Please sign in or create an account.

د غوسې اجتماعي او روغتيايي زیانونه

د غوسې اجتماعي او روغتيايي زیانونه

لیکنه ـ فاطمه اعظم

قهر او غوسه تر هغه مخکې کنټرول کړئ، چې پر ژوند مو حاکم شي. د کنټرول وړ غوسه د ځينو ناوړه پېښو او خبرو په مقابل کې د بدن يو طبيعي عکس العمل دی؛ خو له حده زيات قهر او غوسه په ژوند کې د لويو ستونزو سبب کيږي. دغه ډول غوسې ته د ناروغۍ يو حالت ويلی شو چې ځان بايد ترې وساتو. 

 د قهر او غوسې زیانونه

د انسان ټولنيز شهرت زيانمنوي، له کورنۍ، ملګرو او همکارانو سره یې اړيکې خرابوي، د سمې پرېکړې واک ترې اخلي، کاروبار ته يې زيان اړوي، له داخلي سکون، دماغي ارام او خوښي مخه يې نيسي او احساسات يې بې توازنه کوي، نويو څېړنو ښودلې ده چې عمر هم لنډوي. 
 غوسه د انسان خوشالي وژني او ديوې ثانیې قهر په بدل کې ۳۰ ثانیې خوشالي له منځه ځي. همدا راز زړه ته تاوان اړوي، د وينې فشار لوړوي، د بدن دفاعي سيستم کمزوری کوي او د انسان څېره بدرنګوي. 
 قهر ځکه په زړه ناوړه اغېزه کوي چې له امله يې په بدن کې د اډرينالين او کورتيزون هورمونونه افرازېږي چې د زړه ضربان او چټکتيا زياتوي، ځينو غړو ته د وينې جريان زیاتوي او نورو ته يې کموي.
 د رګونو په منځ کې د سختوالي سبب کېږي چې رګونه تنګيږي ( او د وينې  فشار د همدې امله لوړيږي)، د رګونو د دېوال د تخریب سبب کېږي چې په پايله کې د زړه ناروغۍ رامنځته کوي. 
 د امريکا د زړه ناروغيو په ژورنال کې د ۴۴ څېړنو پر بنسټ د زړه د ناروغيو او منفي/ شديدو احساساتو تر منځ د اړيکو مسٔله ثبوت شوې ده.
 نه کنټرولېدونکی قهر او نور منفي احساسات په روغو خلکو کې ناروغي رامنځته کوي او د ناروغو خلکو ناروغي تشدیدوي. 

 د غوسې فزيکي اغیزې

قهر او غوسه په بدن کې د جګړې يا تېښتې ( Fight or flight ) ميکانيزم فعالوي چې د وېرې، وارخطايي او اضطراب په شان بدن ته د روحي فشار مسؤل هورمونه پمپوي.
 په دې حالت کې دماغو او کولمو ته د وينې جريان کموي او عضلاتو ته یې زياتوي چې دزړه د چټک ضربان،  حرارت او خوَلې کېدو سبب کېږي.
 په اوږده مهال چې د فزیکي او رواني نارغیو سبب کېږي. 
 او همداسې د قهر، غوسې او روحي فشار له امله ازاد شوي کيمياوي مواد او د هغو په پايله کې ميتابوليکي بدلونونه خطرناک روغتيايي عواقب لري چې يو څو يې دا دي: 
 سردردي، د ګېډې د درد په شان هضمي ستونزې، بې خوبي، زياتېدونکی اضطراب، ژور خپګان، د وينې لوړ فشار، د اکزيما په شان جلدي ستونزې، د زړه حمله او دماغي حمله. 
 مخکې له دې چې په  دې خطرناکو ناروغيو اخته شو بايد مخه يې ونيسو.

Related Articles

د ارواپوهنې له نظره خپل شخصیت وپېژنئ!

ژباړه ـ ریاض مقامزی روانپوهنه یا په منل شوې اصطلاح "ارواپوهنه" د انساني کړو وړو، عادتونو، رفتار او نورو مسایلو ترڅنګ د انسان د شخصیت په اړه هم بېلابېلې تيورۍ وړاندې کوي. هر انسان د یو جدا او ځانګړي شخصیت لرونکی وي. په دې لیکنه کې تاسو خپل ځان لیدلای او خپل شخصیت پېژندلای شئ.   شخصیت  د روانپوهنې له مخې د انسان د کړو ـ وړو هغه ټولګه چې د یو انسا...

مطالعه ولې مهمه ده او څنګه يې دود کړو؟

زما شخصي تجربه داده چې کتاب لوستل انسان سيدې لارې ته وربولي او له کږو لارو يې را ګرځوي، زه د خپل عمر هغه وخت په ياد لرم چې سواد مې زده وو خو مطالعه مې نکوله او هماغه وخت چې له نن سره پرتله کوم په ځان کې زيات توپير وينم دغه توپير چې د تجربې او مطالې له برکته دی ماته مثبت ښکاري، البته د ځان په اړه پرېکړه سخت ده خو خدای دی وکړه چې همداسې وي. زموږ د ټ...

د پيسو د ښه مدیریت لارې چارې

لیکنه: ریاض مقامزی که موږ ژور فکر وکړو نو ژوند مو له پیسو پرته ډېر سخت او آن ناممکن دی. ځکه چې موږ اړ يو د خوړو لپاره پیسې مصرف کړو او پرته له خوړو انسان ډېر ژوندی نه شي پاتې کېدای. دا سمه ده، چې د رزق وعده الله "ج" کړې ده، مګر دا په دې معنی نه ده، چې موږ دې کار و نه کړو او پيسې پيدا نه کړو. له خوړو وروسته بيا په پوښاک، تګ ـ راتګ، خپلوۍ پاللو او ګ...

Recommended Articles

کوم ډول خلک بايد کېله ونه خوري

که څه هم کېله ځيني ګڼې ګټي لري خو دغه ميوه ځينې عورايض او تاووانونه هم لري.چې په لاندي ډور ورته اشاره کوو. دغه خوږ ميوه د خپل ځانګړي خوند، او نرموالي له امله په ټوله نړۍ کې مشهوره ده. ګېله کوم ډول زيانونه لري. ۱: د وزن زياتوالی دـ ځينو نورو خوړو په څير کېله هم پريمانه کالوري لري چې د وزن د زياتوالي لامل کيږي په هره متوسطه کېله کې ۱۰۵ ګرامه کالو...

د وينا پر مهال د وېرې او فشار ختمول

لیکنه ـ ریاض مقامزی دا چې موږ انسانان ټولنيز ژوند لرو، نو اړ یو چې د خپلو اړتياوو او مفکورو د وضاحت لپاره وغږېږو. خبرې کول زموږ د ژوند په هره برخه کې لیدل کېږي. په کور، کلي، دکان، ښار، مکتب، ښوونځي او ګڼو نورو ځايونو کې موږ خبرې کوو او خپل پپغام نورو ته رسوو.   ځينې خلک بیا د خبرو او وينا پر مهال تر وېرې او فشار لاندې وي. نه شي کولای خپل پيغام او...

کوټه سنګي ته ولې کوټه سنګي وايي؟

ځینې کسان په دې اند دي چې د کوټه سنګي نوم اصلا د هغې ډبرېنې کوټې څخه اخیستل شوی دی چې یو وخت په میرویس میدان کې جوړه شوې وه.ویل کیږي کله چې د دغه ځای د سړکونو کرښې وکښل شوې د سړکونو د تقاطع په نقطه کې یعنې په څلور لارې کې د ساتونکي لپاره د ډبرو یوه خونه جوړه شوه له همدې امله دا سیمه په کوټه سنګي یا د ډبرو د کوټې په نوم ونومول شوه.خو اصلا د دې  سیمې...