To start downloading books

Please sign in or create an account.

معتصم 2 years ago 745
قاموس لیکنه

قاموس لیکنه

قاموس لیکنه (Lexicography   )

 

 

 قاموس لیکنه (  What’s  Lexicography  )
قاموس لیکنه د ژبپوهنې هغه برخه ده چي د یوې ژبي  د لغاتونه مانا او تشرېح کوي او کله کله یې بیا په مقابل کي د بلې ژبي هغه لغات چي د همدې ژبې د لغات سره یو ډول مانا ورکړي. (معجم العربیة). 
قاموس لیکنه د  ډېکشنري تحلیل، تشرېح او تجزیه ده. د یوې ژبې علمي او ساینسي تجزیه ده،)    )  په دې مانا چي په قاموس لیکنه کي  د یوې ژبي د لغاتونه ساینسي او علمي تحلیل تر سره کوي یا هم د ډکشنري چي د یوې کلمې مانا ښيي د هغه تعریف او تحلیل کوي او وضاخت ورکوي.
قاموس لیکنه د ژبپوهني یوه څانګه ده چي تر ډېره پوري د ژبپوهني سره اړه لري چي د یوې ژبي نلفظ د یوې ژبې د الف و با تشرېح د یوه ویي ګرامري او مانوي ځای په جمله کي د یوې کلمې لغوي تعریف او د کلمې لغوي او اصطلاحي مانا د یوې کلمې رېښه او د هغې کلمې مشتقات د الف او با په ترتیب سره پکښي اوډل کېږي.
قاموس لیکنه د تاریخ په اوږدو کي    (   Lexicography history  ): 
قاموس لیکنه د خورا پخواني وختونو څخه را شروع سوې ده چي دا امتیاز بیا هم د پخواني اریایانو د وخت څخه راپیل کېږي او تر اوسه یې بېلابېلې بڼې خپلي کړې دي د لومړي ځل دپاره د قاموس لیکنه په لرغوني چین کي را منځ ته سوې ده   چي د             (۲ــــ۱ ق.م.) پېړۍ په شاوخوا کي کي لیکل سوی دئ چي تر دې وروسته په لرغونې اریانا کي قاموس لیکنه رامنځ ته سوې ده چي دغه قاموس د یوې ژبي د لغاتونو تشرېح خپله همدې ژبې ته او ژباړي دپاره را منځ ته سوی لومړی قاموس دئ. دغه قاموس تقریبا دوه زره کاله مخکي ليکل سوی دئ درې بخي لري ( نیګاتو، کوشا او نیروکا ) دي. 
نیګاتو د قاموس یا لغاتونو د تشرېح مانا لري چي د غه قاموس د ویدیک متن سخت او مشکل لغاتونه تشرېح کوي  چي یواځي یې د اسمونو برخه تشرېح کړې ده او  فعلونو برخه یې کوم ځای نه دئ ورکړی. چي دغه کتاب د یاسکا په نامه یوه عالم لیکلی دئ چي په شپږمه میلادي پېړۍ کي یې ژوند کولی. 
د کوشا قاموس د اکوشا یوه عالم د خوا څخه لیکل سوی دئ چي په شعرونو کي د مغلقو لغاتونو تحلیل او تجزیه کوي.(  partik Hanks   ) نوموړي لیکوال چي یوه لویه تېروتنه یې د تاریخ د ژبو په اړه کړې ده نوموړي د فارس او هند تر منځ پوله یې د پاکستان پوله بللې او د هندي او فارسي ژبي تر منځ یې د فاکستان د جمهوریت جوړېدل دي.  نوموړي د باختري ژبو بیخي یادونه نه ده کړې او  د پښتو ژبې  بحث یې بیخي پرېښی دئ. 
خو په اوسني ډول په پښتو ژبه کي د قاموس لیکنه کي لمړی قاموس لیکنه په ۱۹۷۰ م کال کي د پېښور اکېډمي له خوا لیکل سوی دئ. 

 

Related Articles

زلزلې  ضد ودانیو جوړولو لپاره 13   لارښوونې

د زلزلې  ضد ودانیو جوړولو لپاره 13   لارښوونې .   13 Tips to Make a Building Earthquake Proof  زلزله څه شی دی.زلزله د ځمکې هغه ټکانونه دي چې په ځمکه کې دننه د زیرمه شوې انرژۍ د ناڅاپه پریښودو له امله منځ ته راځي .دا زیرمه شوې انرژي په هر طرفه د شعاع په شکل خپریږي او د زلزلې څپې منځ ته راوړي.  زلزله یوه داسې طبیعي پیښه ده چې خپله  څوک نه وژني ،د زل...

دنیا مه بدلوئ ځان بدل کړئ!

لیکنه ـ ریاض مقامزی   حکایت دی چې وايي، پخوا زمانو کې یوه پاچا لرې سیمې ته سفر کاوه؛ دا چې لاره اوږده او کړکېچنه وه پښې یې ورته تڼاکې او په درد کړې. پاچا غوسه/احساساتي شو او امر یې وکړ، چې یادې سیمې ته غځېدلې ټوله لاره دې د غوایانو په پوستکو وپوښل شي، ترڅو لاره هواره شي. درباریانو چې فکر وکړ، د لارې پوښلو لپاره د ټول ملک د غوایانو څرمنې هم نه پوره...

هغه ناروغۍ چې علایم یې په سترګو کې پیدا کېږي

ژباړه ـ ریاض مقامزی   د ناروغیو په تشخیص کې د ناروغ پر بدن څرګندې شوي نښې نښانې خورا مهم نقش لوبوي. روغتیاپالان اکثراً د همدې علايمو پر مټ ناروغي تشخیصوي او د درملنې چارې پیلوي. دا علايم د بدن په بېلابېلو برخو کې تر سترګو کېږي. په لاسونو، پښو، سترګو، سر او يا د بدن په بل هر ځای کې اختلالات د ځينو ناروغيو ښودنه کوي. په دې ليکنه کې موږ يوازې هغه نار...

Recommended Articles

که دا عادتونه خپل کړئ له غربت څخه خلاصېږئ!

لیکنه ـ ریاض مقامزی دا به سمه خبره وي، چې شتمني له قسمت سره تړلې ده؛ خو دا خبره هم هېڅکله غلطه نه ده، چې ستاسو عادات په دې برخه کې رغنده رول لري. که تاسو هر څومره ډېرې پیسې ولرئ؛ مګر پر مصرف، پانګونې او نورو لاروچارو پوه نه شئ ډېر ژر به مو غربت د کور تر دروازو ورسېږئ. یا که ډېر غریب هم یئ؛ مګر دا لارښوونې عملي کړي، نو ډېر امکان شته، چې له غربت څخه...

ملا نصرالدین څوک و؟

ملا نصرالدين ته ترکان حواجه يا خواجه نصرالدين وايې، افغانان او اير انيان يې ملا نصر الدين (ملا نصرودين) بولي،عربان يې دجحا نصرالدين او افندي نصرالدين په نامه پيژني٠  ملا نصرالدين د يوه روايت پر بنسټ په اوومې هجري پېړۍ کې چې د١٢٠٩ زېږدېز/میلادي کال سر ه سمون خوري دسلجوقي واکمنۍ په زمانه کې دتر کيې دخورتو په ښار ګوټي کې دې نړۍ ته سترګې پرانيستلي دي...

اعصاب په کومو شيانو کمزوري کېږي

د انسان په وجود کي اعصاب تر ټولو مهمه برخه ده، د انسان ټولي چاري او فعالیتونه د همدغي ناحیې څخه کنټرولېږي.لاندي ځیني مهم ټکي دي چي په پام کي نیول یې د ذهن په سالم ساتلو کي مرسته کو. - د سهار چای نه چیښل:هغه خلک چې د سهار چای نه چیښي په بدن کي یې د شکري اندازه راکښته کېږي، په نتیجه کي یې دماغ ته په کافي اندازه مواد نه ور رسېږي او دماغ کمزوری کېږي....