To start downloading books

Please sign in or create an account.

Mustafa Omarzai 4 years ago 1,170
تجربیات سیاسی سیاه

تجربیات سیاسی سیاه

تجربیات سیاسی سیاه

مصطفی عمرزی

يكي از ويژه گي هايی كه مي توان به راحتي به كنه ي روح و روان تبعه ی افغان پي بُرد، عنصر «سياست» است.

سياستزده گي در بستري از تحولات ناخواسته، جامعه ي افغاني را به نمادي از بازار سياسي نيز مبدل ساخته است. از هنگام تاسيس جمهوريت كه به گونه اي فهرست طولاني از مفاهیم و واژه گان سياسي و سيستمي را وارد فرهنگ سياست و اداره ي افغانستان كرد، تا پس از كودتاي كمونيستي، تجاوز روسان، حاكميت تنظيمي، طالباني و حكومت های پس از طالبان كه تنوع شگفتي به مقوله ي سياسی داده اند، سياست و پرداختن به آن، بحثی در تداوم حيات مردم سرزمين ما شده اند. 

سياست كه شايد در سهل ترين تعريف، علم رهبري و دانش براي اهداف باشد، در بحث منافع شخصي و فردي، دريچه اي نيز شمرده مي شود كه با نگرش از آن، مطلوبات مادي و حتي معنوي، حاصل مي شود. 

در كشور هايی كه پدیده های قومي، مذهبي و نژادي، بسیار مطلوب نیستند، دانش سياسي، بیشتر ابزار بهره ی مادي، شمرده مي شود. با تنظيم دلخواه آن، فصل سياست اقتصادي را نيز مي گشايند. برعکس، در كشور هايی كه حاكميت ها با امتياز رنگ، مذهب و قوم، شكل مي گيرند، سياست از ابزاری به شمار مي رود تا بقاي جريان هايی را تضمين كند كه ايديولوژيک اند. 

دانش سياسي، همانند پديده هاي ديگر، مي تواند در بُعد مثبت و منفي، تاثيرگذار باشد. در كشور هايی كه به گونه اي سهم و اراده ي مردم در سرنوشت آنان دخيل است، بُعد مثبت سياست، توده ها را ترغيب و تشويق مي كند رهبري اي را به وجود آورند تا اولویت های ملی را همیشه لحاظ کند.  

كشور هاي نادار و بحران زده، رُخ منفي سياست را تا اوج شورش ها، تحولات و كشتار ها آشكارايي بخشيده و نشان داده اند پديده اي كه مي تواند در بستر هاي دور از هياهو، بارگذاري مثبت داشته باشد، در اجتماعاتی كه روي مولفه هاي گوناگون تاريخي، فرهنگي و اقتصادي، از تامين نياز ها عاجز آمده اند، نقش خون را برجسته كرده است. 

سرزمين ما از زماني كه ناگهانی و در يك واكنش غير طبيعي، مسير عقلاني پيمودن به سوي عمران و انكشاف را در 7 ثور 1357، ترك گفت، همان گونه كه پرسش هاي منطقي را پاسخ نگفت، فصلي را در بحث سياسي افغانستان گشود كه به جرات مي توان گفت پس از چند دهه، ناچيزترين صورت دانش سياسي، در كشور ما حاكم است. 

برداشت هاي مبني بر ناداري، کمبود دانش و آموزش های عالي، ايديالوژي هاي وارده كه بستر مناسب اجتماعي نيافته بودند، تجاوز و مداخله ي بيگانه و پي آمد هايی كه پس از هر تجربه ي خونين، بحران مي آفريدند و در نهايت،‌ راه حل همه  در مقال سياسي، دنبال مي شد، فهم سياسي توده هاي افغان و سياستگران ما را در چنين سياستزده گي، به پايين ترين سطح، تنزل داده است. 

كند و كاو در ماهيت بحث هاي سياسي، از مردمان معمولي تا كساني كه مدعي بحث سياسي اند، به نسبت بار سياسي، انتقادي، نكوهشبار و پرخاشگرانه است. به هر حال، مهمترين مساله اي كه مي تواند اهميت مقال سياسي را تعريف كند،   نتيجه اي ست كه بايد از بحث سياسي حاصل آيد و باید مثبت باشد؛ اما حاصلي كه اکثراً از بحث سياسي افغاني به دست مي آيد، بار مثبت ندارد و نه تنها مفيد نبوده، حتي مرز هاي اشتراكات و منافع ملي را درنورديده و خود از انگيزه هاي مهم رويارويي هايی مي شود كه اگر زمينه هاي تخاصم مسلحانه داشته باشند، حاكميت تنظيمي، الگوي خوب آن است. اگر همانند شرايط كنوني كه دست مدعيان سياست از سلاح كوتاه شده، ادامه يابند، كينه توزي، دشمني هايی كه هتك حرمت و توهين هاي زشت، ثمره ي آن ها مي شود، مثال هايی مي شوند كه مقوله ي سياسی ما از آفت اُفت، برخوردار است.

شرح تصویر:

کودکانی در زمان جهاد در ولایت بغلان. در دستان دو تن آنان، تصاویر ملا برهان الدین ربانی مشهور به ملا چترالی و جنرال ضیاء الحق، دیده می شود. 

Related Articles

د وطن ښکلاوې

لیکنه ـ ریاض مقامزی له کورني ژوند او کاري ستړياوو وروسته هر انسان احساس کوي، چې باید یو چېرې په چکر ولاړ شي ترڅو ذهني او فزیکي سکون ومومي. په دې ترڅ کې ځينې خلک لویو ښارونو او ځينې نور بیا د طبیعت غېږې ته د ساعت تېرۍ لپاره پناه وړي. موږ په دې لیکنه تاسو ته د خپل وطن (افغانستان) داسې سیمې معرفي کوو، چې کولای شئ ورشئ او له ښکلاوو یې خوند واخلئ.  ...

شبکوی وسایل څه ته وایی؟

لیکوال: انجنیر ذبیح الله ابراهیمي  |  نیټه: ۲۷/سنبله/۱۴۰۱  شبکوې دیوایسونه له هغو اجزاوو څخه عبارت دی چی کمپیوټر یا نور برقي دیوایسونه یو له بل سره نښلوي چی بیا کولای شی په خپل منځ کی معلومات او منابع لکه پرنټر او د فکس سیستم ماشینونه شریک کړی. یو ترټولو عامه ډول د شبکې چی هر ځای کاریدلی شی هغه محلي ساحوې شبکه ده چی په انګلیسی اصطلاح بیا ورته L...

د ژوند دښمن K ټابلیټ

ټابليټ K د ژوند #دښمن  ټابليټ #K يو ډير خطرناک نشه ئي مواد دي چې په اوس وخت کي د افغانستان په ښارونو کې رواج شوي دي، همدا ټابليټ k دي چې بدبختانه پوهه او باسواده وګړي هم ورڅخه په استفادې خپل او د خپلې کورنۍ ژوند تباه کوي. دغه نشه ئي مواد چې د يو ډول کيمياوي مواد څخه جوړ شوي چې د اوس لپاره د غربي او نورو ممالکو څخه افغانستان ته وارديږي، په ډير تاس...

Recommended Articles

که جرأت نه لرئ، مه خفه کېږئ! دلته يې لاملونه او حللارې لوستلای شئ

 ژباړه: هدایت الله همت ارواپوهانو له نظره، بې جراتي او پر ځان نه باور له هغو ستونزو دي، چې ځوانان د ماشوم والي له دورې ورسره لاس و ګرېوان کېږي. دوی ته دا حق نه ورکول چې له خپلو حقه حقونو ساتنه وکړي او که کله دوی دا کار کوي نو د کورنۍ د مشرانو له خوا رټل کېږي او د جرات ماده یې په هماغه کوچني والي کې مړه کېږي.   ځينې خلک بیا خپل جرات په هماغه کوچني...

د خپل مخ پوستکی څنګه ښکلی کړو

د خپل مخ پوستکی څنګه ښکلی کړو، چې د هرچا د خوښې وړ وګرځي؟پر پوستکي مختلف داغونه د مختلفو عواملو له امله پیدا کېدی شي لکه د لمر د وړانګو له امله، د ځینو درملو د استعمال له امله او یا کېدای شي د عمر په زیاتېدا سره هم ځینې نښې نښانې را څرګندې شي. په همدې اساس د هر عامل له وجې د پوستکي د داغونو درملنه هم په جدا ډول سره کېږي، چې باید توپیر یې وشي، لکه...

کوټه سنګي ته ولې کوټه سنګي وايي؟

ځینې کسان په دې اند دي چې د کوټه سنګي نوم اصلا د هغې ډبرېنې کوټې څخه اخیستل شوی دی چې یو وخت په میرویس میدان کې جوړه شوې وه.ویل کیږي کله چې د دغه ځای د سړکونو کرښې وکښل شوې د سړکونو د تقاطع په نقطه کې یعنې په څلور لارې کې د ساتونکي لپاره د ډبرو یوه خونه جوړه شوه له همدې امله دا سیمه په کوټه سنګي یا د ډبرو د کوټې په نوم ونومول شوه.خو اصلا د دې  سیمې...