To start downloading books

Please sign in or create an account.

تاج محل؛ د مينې او وفادارۍ سيمبول

تاج محل؛ د مينې او وفادارۍ سيمبول

ژباړه ـ ریاض مقامزی

د تاج محل ودانۍ مېرمنې ته د وفادارۍ او تلپاتې مینې یو سیمبول ګڼل کېږي. که د تاريخي ځايونو له لیدلو سره علاقه لرئ نو تاج محل مو د لومړني انتخاب په توګه وټاکئ. دا هغه ماڼۍ ده، چې د نړۍ له بېلابېلو سیمو هر کال، سلګونه زره وګړي یې لیدو ته ورځي.
 تاج محل ماڼۍ د ګورګاني پاچا شاه جهان او د هغه د مېرمنې آرامګاه هم ده. دا ودانۍ په "۱۰۲۵ هـ" کال د هند په اګره کې جوړ شوی دی.
 تاج محل د شاه جهان په امر د خپلې مېرمنې ممتاز محل د یادګار په توګه جوړ شو. ممتاز محل په "۱۶۳۱م" کال کې وفات شوه. له خپل خاوند څخه یې غوښتي و، که هغه مړه شي له بل چا سره واده و نه کړي او یوه مقبره دې ورته جوړه کړي. شاه جهان همداسې وکړل.

د تاج محل تاریخچه

تاج محل د شاه جهان (Shah Jahan) په حکم خپلې مېرمنې ممتاز محل (Mumtaz Mahal) لپاره جوړ شو. دوی دواړو ۱۷ کاله ګډ ژوند وکړ، چې په دې موده کې یې ۱۳ اولادونه دې نړۍ ته راوړل.
 دا د یوې رښتینې مینې کیسه ده. کله چې شاه جهان په لومړي ځل ممتاز محل ولیدله، دومره پرې مئين شو، چې بیا هېڅکله نورو مېرمنو ته توجه و نه کړه. خو ممتاز محل په "۱۶۳۱م" کال کې د ولادت پر محال خپل ژوند له لاسه ورکوي. ددې خبر په اورېدو سره پاچا له خپلو ټولو مبارزو تېر شو او پاتې عمر یې د خپلې مېرمنې مقبره جوړولو ته وقف کړ. 
 باید یادونه وکړو، چې دوه وروڼه احمد لاهوري او حمید لاهوري ددې سترې ودانۍ اصلي معماران بلل کېږي.

 

د تاج محل په اړه جالب ټکي

 ۱ـ ویل کېږي، ددې سترې ودانۍ د جوړېدو لپاره شل زره کارکوونکو، چې استادان، سنګ تراشان، نقاشان، فلزکاران او نور شامل وو دوه ويشت کاله کار وکړ. دغه کارکوونکي د آسیا له مختلفو سیمو ور غوښتل شوي وو.
 ۲ـ تاج محل داسې جوړ شوی دی، چې د ورځې په اوږدو بېلابېل رنګونه غوره کوي. مثلا په سهار کې یو، مازیګر کې بل او د شپې بل رنګ پيدا کوي.
 ۳ـ د اصلي ودانۍ دواړو غاړو دوه کوچنۍ ماڼۍ هم ښکاري. په غربي طرف کې یې یو درې ګنبده لرونکی جومات هم موجود دی.
 ۴ـ د موادو د انتقال او ځای پر ځای کولو په موخه ددې ماڼۍ په جوړلو کې د زرو څخه له ډېرو فیلانو ګټه اخیستل شوې.
 ۵ـ په ۱۸۵۷ م کال مې د پاڅونونو او ګډوډيو پر مهال ددې ودانۍ اکثره قیمتي تيږې ولوټل شول.
 ۶ـ په دې ودانۍ کې له ۲۸ ډوله قیمتي او نیمه قیمتي تيږو څخه ګټه اخیستل شوې وه.
 ۷ـ په بېلابېلو ځایونو کې په ښکلي خط سره آیتونه او په ځينو ځایونو کې اشعار لیکل شوي دي.

Related Articles

لۀ فراره ناکراره

ماشوم وزېږيدو، د ژؤند لومړنۍ ترخه سلګۍ يې د مور په غېږه کې وکړه او د وطن خؤږې لمنې خپل ځان کې را ټول کړو نو همدا لامل شو چې ماشوم د ژؤند لومړنۍ ترخه تجربه هم په نيازبينتوب سره تېره کړله او لۀ سوزه يې خبر نۀ شو. خو دا چې ماشوم ؤ او ماشوم لۀ سوزه څه خبر وي. ماشوم د ژؤند راتلونکې سختو شيبو نه څه خبر وي. ماشوم د زمانې د ناترسه وارونو نه څه خبر وي....

په معاصر سياسي نهضت باندې د ويښ ځلميانو د کړنو اغېز

پـوهنوال مستعلى ( نــــيازى ) د ښــوونې او روزنې پوهنځى د تاريـــــخ څـــــــــانګې استاد په معاصر سياسي نهضت باندې د ويښ ځلميانو د کړنو اغېز لنډيز  د سردار شاه محمود خان د صدارت پر مهال د سياسي فعاليت سرته رسول يو ستونزمن کار و، خو دهغه وخت روڼ انډو په کامل هوډ سره د ويښ ځلميانو ګوند جوړ کړ ، او د دې ګوند د رهبرۍ غړو خپلې عملي مقالې  د دې ګون...

د مالټو "لس" روغتيايي ګټې

مالټه د هغو مېوو په قطار کې راځي، چې نړۍ کې په پراخه پيمانه مصرفېږي. همدارنګه د ډېرو روغتيايي ګټو ترڅنګ ګڼ شمېر خلک یې د ښه خوند له کبله هم خوري.  د خوښۍ خبره دا ده، چې یاده مېوه په افغانستان کې هم ښه حاصلات ورکوي. په ځانګړې توګه د ننګرهار په څېر ګرمو سیمو کې یې حاصلات د پام وړ دي. دا چې اوس د همدې مېوې وخت دی نو موږ هم هڅه وکړه، چې تاسو ته یې پر ر...

Recommended Articles

کوټه سنګي ته ولې کوټه سنګي وايي؟

ځینې کسان په دې اند دي چې د کوټه سنګي نوم اصلا د هغې ډبرېنې کوټې څخه اخیستل شوی دی چې یو وخت په میرویس میدان کې جوړه شوې وه.ویل کیږي کله چې د دغه ځای د سړکونو کرښې وکښل شوې د سړکونو د تقاطع په نقطه کې یعنې په څلور لارې کې د ساتونکي لپاره د ډبرو یوه خونه جوړه شوه له همدې امله دا سیمه په کوټه سنګي یا د ډبرو د کوټې په نوم ونومول شوه.خو اصلا د دې  سیمې...

خرمهره؛ تاسو یې په اړه څومره پوهېږئ!؟

 لیکوال: لطیف یاد په پخوانیو وختونو کې به خرو ته اوربشې ورکول کیدلې، چې ددغو اوربشو د خوړلو په پایله کې به تر څو کلونو وروسته د خرو د ژبې لاندې  وینه ټینګه  او غلیظه شوه او د یوه مرغېړي (غُدې) بڼه به یې ونیوله. وروسته به یې دغه مرغېړي (غُده) د خرو د ژبې د لاندینۍ برخې نه  د جراحي عملیاتو (آپریشن) په تر سره کولو وویستله او په جوشو شیدو (پیو) کې به...

خېټه څنګه کوچنۍ کړو؟

د نارینه او نجونو لپاره تر ټولو بد مرض د خېټې د وازدو ډېرېدل او غټېدل دي چې نه یې یوازې ښکلا ته زیان رسوي، بلکې صحت ته یې هم ستونزې جوړوي. نن درته د خېټې د کوچني کولو داسې طریقې در ښیوو چې د ډېر ورزش ستړیا به هم نه ورسره ګالۍ او په تکلیف به هم ورسره نه شئ. د ورځې پیل د لیمو په جوسو وکړئ، نیم لیمو په یو ګیلاس اوبو کې زبېښل او څښل یې په حجراتو کې...