To start downloading books

Please sign in or create an account.

د مسلمانانو خپلمنځي جنګونه څه حکم لري!؟

د مسلمانانو خپلمنځي جنګونه څه حکم لري!؟

خپلمينځي جګړه بايد ختمه شي، ځکه چې خپلمينځي جګړه په ټولو اسلامي مذهبونو کې ناروا ده.

جنګ يو ستر مشکل دی، دغه مشکل که د هر مذهب مطابق حليږي بايد حل شي او د دغه نزاع د حل لپاره پر کوم خاص مذهب ټينګار ناسم دی.

قرآن مجید خو موږ ته وضاحت کړی دی چې:

 (یَـٰۤأَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا.

اى هغو كسانو چې ایمان يې راوړى دى! د الله خبره منئ او د رسول خبره منئ او د خپلو د امر د خاوندانو، نو كه چېرې تاسو په خپلو كې د څه شي په باره كې جګړه وكړئ، نو هغه (شى یا جګړه) الله او د هغه رسول ته وګرځوئ۔ كه چېرې تاسو پر الله او پر ورځ د اخرت ایمان لرئ، دا (كار) ډېر غوره دى او د انجام په لحاظ ډېر ښه دى. (النساء: 59)

په مبارک حديث کې هم توصيه شوې ده چې:

قَدْ تَرَكْتُكُمْ عَلَى الْبَيْضَاءِ لَيْلُهَا كَنَهَارِهَا لَا يَزِيغُ عَنْهَا بَعْدِي إِلَّا هَالِكٌ وَمَنْ يَعِشْ مِنْكُمْ فَسَيَرَى اخْتِلَافًا كَثِيرًا فَعَلَيْكُمْ بِمَا عَرَفْتُمْ مِنْ سُنَّتِي وَسُنَّةِ الْخُلَفَاءِ الرَّاشِدِينَ الْمَهْدِيِّينَ. تاسو ما پر داسې شريعت پرېښي یاست چې شپه يې هم د ورځې په شان روښانه ده، له دغه شريعت څخه يوازې هلاکيدونکی کږيږي، په تاسو کې څوک (له ما څخه وروسته ژوندی وي نو هغه به ډېر اختلافات وويني، نو تاسو زما پر پېژندل شويو سنتو او د هدايت يافته راشدو خلفاوو پر سنتو ټينګ اوسئ!   (مسند أحمد: 17142)

همدارنګه الله تعالی د اتفاق او اتحاد حکم کړی دی او د هغه لپاره يې اساس کتاب الله ښودلی دی:

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا.

تاسو ټول د الله تعالی پر رسۍ باندې منګولې ټينګې ولګوئ او ډلې ډلې يعنې فرقې فرقې مه جوړېږئ. (آل عمران: 103)

هو، په عادي حالاتو کې که يو هېواد د کوم خاص اسلامي مذهب تعين کوي، نو هېڅ حرج نشته بلکې غوره خبره ده خو د دې تړاو به له قضايي او دولتي امورو سره وي، انفرادي اعمالو کې به د هر اسلامي مذهب پيرو په خپلو مذهبي اعمالو کې ازاد وي.

په هر صورت که د جګړې ختمېدل او د مسلمانانو ترمينځ د صلح راتلل د امام ابو حنيفه، امام شافعي، امام مالک یا امام احمد او يا هم د امام جعفر صادق رحمهم الله الجميع په کوم قول او جزيې سره ممکن وي بايد عمل پرې وشي.

پخوانيو احنافو عظيمو علماوو په دې لړ کې د فرد د مشکل د ختمولو لپاره د خپل مذهب پر ځای د امام مالک يا نورو علماوو پر اقوالو فتوې صادرې کړي دي او عمل يې پرې کړی دی.

د مثال په ډول د مفقود الخبر د ښځې باره کې او همداراز پر امامت، د قرآن په تعليم او پر اذان باندې د اجرت اخيستلو باره کې فتوا پر اصل حنفي مذهب نه ورکول کيږي او داسې نور.

همداراز حنفي مذهب چې ډېر دقيق او وسيع مذهب دی خو د دې باوجود وروستنيو پیروانو يې په کې ډېر اختلاف کړی دی. تاسو به ديوبندي حنفي او بريلوي حنفي اصطلاحات اورېدلي وي او همدارنګه پنجپيري حنفي او داسې نور.

په ګڼو مسلو کې د مشايخ بغداد، مشايخ بلخ، مشايخ ما وراء النهر او مشايخ الشام وغيروو خپلمينځي اختلاف شته، نو په دغه صورت کې کومې رايې ته ترجيح ورکول مشکل کار دی.

مفتی به قول هم د ځينو مشايخو په نیز یو وي او د ځينو نورو په نيز بل وي.

په هر حال خپلمينځي جنګ ډېر بد شی دی او بايد دا ختم شي.

مفتي عبدالولي

Related Articles

زړه او رګونو ناروغيو عام اعراض

د زړه او رګونو ناروغيو عام اعراضد سينې درد chest pain‏ په د سينې درد له خورا معمولو بېړنيو حالتونو څخه دی او باید په پوره توګه وارزول شي د سينې درد ممکن د مايوکارد د احتشا شان د سختې ناروغۍ په وجه را منځته شي او يا کېدای شي يوازې عضلي درد وي نو لومړی باید هغه اسباب په پام کې ونيول شي او رد شي چې ژوند ګواښوي لکه د مايوکارد ،احتشا نوموتورکس ‏aortic d...

د لوبیا روغتيايي ګټې!

ژباړه ـ ریاض مقامزی لوبیا هغه پخلی چې تقریبا ټول خلک یې خوښوي. د نړۍ په بېلابېلو سيمو کې په مختلفو او خوندورو شکلونو چمتو کېږي. موږ په دې لیکنه کې د لوبیا پر ګټو غږېږو.  لوبیا  د لوبیا ټول ډولونه معمولا په وړو بوټو کې د کپسول په څېر يوه پوخ کې وده کوي. بایدا ووایم، لوبیا د حبوباتو له ډلې ده، چې مختلف ډولونه لري. لوبیا د پروټينونو یوه غني سرچينه...

حق آموزش دختران || Girls' right to education

نام نویسنده: محمدمصطفی محمدیار (کارشناس ارشد در رشته حقوق خصوصی) Writer’s name: Mohammad Mustafa Muhammadyar من از حق آموزش دختران در افغانستان با پیام مشخص‌ام که در تصویر درج است حمایت می‌کنم؛ و شما را هم دعوت ‌می‌نمایم تا در این کمپاین سراسری با فرستادن یک پیام کوتاه همراه با ذکر وظیفه و تصویر خویش حمایت خود را از حق آموزش دختران نشان بدهید. ...

Recommended Articles

که جرأت نه لرئ، مه خفه کېږئ! دلته يې لاملونه او حللارې لوستلای شئ

 ژباړه: هدایت الله همت ارواپوهانو له نظره، بې جراتي او پر ځان نه باور له هغو ستونزو دي، چې ځوانان د ماشوم والي له دورې ورسره لاس و ګرېوان کېږي. دوی ته دا حق نه ورکول چې له خپلو حقه حقونو ساتنه وکړي او که کله دوی دا کار کوي نو د کورنۍ د مشرانو له خوا رټل کېږي او د جرات ماده یې په هماغه کوچني والي کې مړه کېږي.   ځينې خلک بیا خپل جرات په هماغه کوچني...

د خپل مخ پوستکی څنګه ښکلی کړو

د خپل مخ پوستکی څنګه ښکلی کړو، چې د هرچا د خوښې وړ وګرځي؟پر پوستکي مختلف داغونه د مختلفو عواملو له امله پیدا کېدی شي لکه د لمر د وړانګو له امله، د ځینو درملو د استعمال له امله او یا کېدای شي د عمر په زیاتېدا سره هم ځینې نښې نښانې را څرګندې شي. په همدې اساس د هر عامل له وجې د پوستکي د داغونو درملنه هم په جدا ډول سره کېږي، چې باید توپیر یې وشي، لکه...

اعصاب په کومو شيانو کمزوري کېږي

د انسان په وجود کي اعصاب تر ټولو مهمه برخه ده، د انسان ټولي چاري او فعالیتونه د همدغي ناحیې څخه کنټرولېږي.لاندي ځیني مهم ټکي دي چي په پام کي نیول یې د ذهن په سالم ساتلو کي مرسته کو. - د سهار چای نه چیښل:هغه خلک چې د سهار چای نه چیښي په بدن کي یې د شکري اندازه راکښته کېږي، په نتیجه کي یې دماغ ته په کافي اندازه مواد نه ور رسېږي او دماغ کمزوری کېږي....