To start downloading books

Please sign in or create an account.

سویزرلینډ وپېژنئ!

سویزرلینډ وپېژنئ!

ژباړه ـ ریاض مقامزی

ددې هېواد رسمي نوم د سویس کنفیدارسیون (Confoederatio Helvetica) دی، چې په "۱۲۶۲ زېږديز" کال کې تاسیس شوی. پر دې سربېره ددې هېواد نوم په آلماني کې Schweiz، ايټالویي کې Svizzera او فرانسوي ژبه کې د Suisse په شکل لیکل کېږي. دغه هېواد په "۱۸۱۵م" کې آزادي ترلاسه کړې ده. پايتخت یې د "برن" ښار دی او پولي هېواد یې فرانک نومېږي.

ددې هېواد شاوخوا ۷۰ سلنه سیمه لوړ او دنګ غرونو دي. له دې جملې یې تقریبا ۶۰ سلنه د الپ د غرونو لړۍ جوړوي. د ۱۴.۲۸۳ کیلومتره مربع په مساحت سره يو کوچنی هېواد بلل کېږي، چې له فرانسې، آلمان، ايټالیا، اتریش او لیختن سره ګډې پولې لري. د ډېرې طبیعي ښکلا له کبله ګڼ شمېر سیلانیان یاد هېواد ته د چکر په موخه ځي. بازل ، ژنو، برن ، لوزان او زوریخ هغه ښارونه دي، چې هر کال ګڼ شمېر سیلانیان یې لیدلو ته ورځي. 

 

 

فرهنگ

ددې هېواد وګړي، قانون ته په ډېر درنښت قایل دي. همدارنګه  پخپل قوم او کلتور ویاړي. له همدې امله خپل ډېر پخواني دودونه یې ساتلي دي. وګړي یې په الماني، فرانسوي او ايټالوي ژبو خبرې کوي. البته هېره دې نه وي، چې اصلي ژبه یې رومانس "Romansh" ده. مګر د پورتنيو درېيو هېوادنو تأثیر پرې ډېر څرګند دی. وخت پېژندل او رښتينولي ددې خلکو له اصلي ارزښتونو څخه ګڼل کېږي. همدارنګه له سیلانیانو هم هيله لري، چې دې ارزښتونو ته پام وکړي.

دا یو له هغو هېوادونو څخه دی، چې وګړي یې ډېر عمر کوي. د نارینه وو لپاره متوسط عمر ۸۰ کاله بلل کېږي او ښځينه یې په اوسط ډول ۸۴ کاله عمر کوي. وګړي د ډېر چکر لېواله نه دي. په بریا او پرمختګ کې سیالي کول یې فطري ځانګړنه ده.

 

پیسې 

ددې هېواد د پيسو واحد سویسي فرانک (CHF) دی. ارزښت یې هم تقریبا له یو امریکايي ډالرو سره برابر دی. په اقتصادي برنامو سره هڅه کوي، چې په نړېواله کچه د خپلو پیسو ارزښت وساتي.

 

مذهب او ژبه

د سویس هېواد اکثرو وګړو دین مسیحیت دی، چې ۴۳ سلنه یې کاتولیکان، ۳۵ سلنه یې پروتستان او پاتې ۲ سلنه یې ارتودوکس عیسویان دي. همدارنګه ۴ سلنه وګړي یې مسلمانان دي. همدارنګه په ډېره کمه اندازه د نورو دینونو پیروان هم په دې هېواد کې ژوند کوي. ځينې وګړي آن یو دین هم نه مني. 

په اساسي قانون کې یې رسمي ژبې درې او ملي څلور ښودل شوي دي. رسمي ژبې یې فرانسوي، الماني او ايټالوي دي. له همدې امله دا هېواد درې رسمي نومونه لري. په الماني کې "شوایز"، په فرانسوي کې "سوئيس" او په ایټالوي کې یې "سوایزر" بولي. 

 

اقلیم 

ددې هېواد اقلیم په مختلفو برخو کې توپیر لري. نو په ټوله کې ویلای شو په معتدل، ګرم اوړی او سوړ واورین ژمی لري. د همدې مختلفې او په زړه پورې آب و هوا له کبله ګن شمېر خلک یې لیدلو ته ورځي او د یاد هېواد له منظرو او اقلیم څخه خوند اخلي.

 

د "وطنونه" لړۍ په بله لیکنه کې، غواړئ د کوم هېواد په اړه پوه شئ؟

نظر مو کمینټ کې پرېږدئ ترڅو موږ پرې لیکنه چمتو کړو.

Related Articles

Political Rights of Women in Islam

Political Rights of Women in Islam Author: Ismail SAFi Analyzer of International Relations November, 2022 About the Author Ismail Safi student of BPSIR in Kardan University, wrote many IR and Islamic essays and articles published in Afghanpluspeace.blogspot.com Kabul, Afghanistan Table of Contents INTR...

د ممیزو روغتيايي ګټې

ممیز د وچو مېوو په ډله کې یوه خوندوره مېوه ده؛ له چایو سره د خوړلو ترڅنګ په ګرمو سیمو کې ترې خوندور شربت هم جوړېږي. دا مېوه ګڼې روغتيايي ګټې، له ځينو به یې دلته یادونه وشي. ممیز تر یوه بریده ګلوکوز لري. نو ځکه د وینې لوړ فشار ټيټولای شي او ستاسو د زړه د روغتیا ساتنه کوي. د بېلګې په توګه که د ورځې "۲۵" ګرامه ممیز وخورو، د وینې جریان مو ښه کېږي او ک...

مديريت Management

لومړۍ برخه د مديريت د زده کړي دا لړۍ به په څلورو برخو کي په مکمله توګه به درته وړاندي شي. په لومړۍ برخه کي د مديريت،ګټورتوب،مؤثريت،مدير،د مديرانو ډولونو او د هغوی ددندو اړوند به درته واضح معلومات وړاندي شي.  مديريت يا منېجمنټ په لغت کي اداره کولو ته وايي او په اصطلاح کي د انساني او مادې ځواک په واسطه په کم وخت او کم لګښت سره د يو ادارې يا سازمان...

Recommended Articles

د وينا پر مهال د ويرې ختمولو 27 ګټورې لارې

هغوى چې په سټيج باندې عونډو، سيمنارونو، ټولګي او حتى د ملګرو سره په مخامخ خبرو پر مهال ويره احساسوي دوى عمومآ د Glossophobia په اروايي ناروغۍ اخته دي، چې د خبرو دغه ويره د مرګ له ويرې هم سخته ده چې ستاسو مسلکي او شخصي ژوند زيان رسولى شي. ددغې ويرې پر مهال ستاسو بدن ريږدي، لاسونه مو خولې کيږي، زړه ضربان مو زياتيږي، چې په تجارت او د ژوند په نورو اړخ...

د حافظې د پیاوړتیا څو لارې

هغه حقیقت چې د عمر په زیاتېدو سره حافظه له منځه ځي، دلیل نه شي کېدای چې ونه شو کولی د له منځه تللو طریقه یې ډېره سسته کړو. څېړنو ښودلې ده چې موږ کولی شو د امکان تر حده حافظه وساتو، اجازه راکړئ دغه عملي لارې وسپړو.  د حافظې د قوي کېدلو څو لارې  ژور فکر وکړئ چې فعاله حافظه مو بهتره شي: فعاله حافظه تقریباً ستاسو د مغز د یادښت کتابچه ده، چېرته چې نوي...

اعصاب په کومو شيانو کمزوري کېږي

د انسان په وجود کي اعصاب تر ټولو مهمه برخه ده، د انسان ټولي چاري او فعالیتونه د همدغي ناحیې څخه کنټرولېږي.لاندي ځیني مهم ټکي دي چي په پام کي نیول یې د ذهن په سالم ساتلو کي مرسته کو. - د سهار چای نه چیښل:هغه خلک چې د سهار چای نه چیښي په بدن کي یې د شکري اندازه راکښته کېږي، په نتیجه کي یې دماغ ته په کافي اندازه مواد نه ور رسېږي او دماغ کمزوری کېږي....