To start downloading books

Please sign in or create an account.

په نړۍ کې د روغبړ جالب رواجونه

په نړۍ کې د روغبړ جالب رواجونه

ژباړه ـ ریاض مقامزی 

د نړۍ جغرافیوي، سمتي، مذهبي او توکمیز وېش ددې سبب شوی، چې په محتلفو سیمو کې د روغبړ (ستړي مشي) مختلې بڼې رامنځته شي. ځینې یې ممکن عادي وي؛ مګر ځينې نور بیا زموږ له کتلور څخه په ډېر لوی توپیر کې قرار لري. آن کولای شي موږ حیران کړي. په دې لیکنه کې د روغبړ پر بېلابېلو بڼو خبرې شوي دي.

 

ستړي مشي

روغبړ کول په اکثرو هېوادونو کې مختلف آداب لري. په فرانسه کې د مخ ښکلول عادي ده؛ مګر په افغانستان کې اکثره نارینه د ستړي مشي پر مهال د مخ ښکلول غیر مناسب بولي. د روغبړ ډول که هر رقم وي؛ خو د مقابل لوري احترام يه ټولو کې شریک وي. په نړۍ کې د روغبړ ځينې  ډولونه عبارت دي له: 

 

تبت

ددې سیمې وګړي (تبتیان) د ستړي مشي پر مهال خپله ژبه راوباسي. دوی دا چاره د احترام په معنا بولي. البته ددې کړنې علت د خپل پاچا د یاد تازه کول ښيي. دې پاچا په نهمه پېړۍ کې واکمني کړې ده، چې ویل کېږي توره ژبه یې لرله.

 

فلیپین

ددې هېواد وګړي د خپلو مشرانو لاسونه ټينګ نیسي او بیا یې ورو ـ ورو پخپلې سینې پورې زور کوي. دوی د احترام دې ستړي مشي ته د "مانو" نوم اخلي.

 

جاپان

جاپانیان د ستړي مشي پر مهال یو بل ته تعظیم کوي. په دې معنا چې لاس پر سینه ږدي او سرټيټوي. د سرټيټولو اندازه او موده، ځای او د درنښت اندازې ته په کتو لږ او ډېر سره توپیر کوي.

 

کینیا 

په دې هېواد کې د "ماسای" قبیلې خلک، نويو ورغلو کسانو ته د ښه راغلاست لپاره د نڅا ځانګړي مراسم جوړوي. هېره دې نه وي، چې په دې برنامه کې د نڅا ترڅنګ د خېز وهلو لوبه هم ترسره کېږي.

 

هندوستان

د هند وګړي د سلام ورکولو پر مهال د "ناماسته" الفاظ کاروي.  د دواړه لاسونو ورغوي سره یو کوي او بیا خپلې سینې سره نیسي. هېره دې نه وي، چې د سلام الفاظو سره ـ سره خپل سر هم یوه اندازه ښکته نیسي.

 

تایلینډ

په دې هېواد کې روغبړ ته د "وای" نوم اخلي. دوی هم د هندیانو په څېر دعا کوي او یوه اندازه تعظیم هم ترسره کوي. 

 

فرانسه

په دې هېواد کې معمولا کله چې دوه وګړي سره ویني نو د یو بل مخ ښکلوي. دوی وايي دا چاره د لا ډېرې مینې سبب کېږي. 

 

نیوزیلینډ

په دې هېواد کې د مائوري خلک د "هونګي" په نوم روغبړ لري. د روغبړ په دې ډول کې دواړه خواوې سینه په سینه او پزه په پزه جنګوي.

 

یونان

په دې هېواد کې د روغبړ عام ډول دا دی، چې خلک یې د ستړي مشي پر مهال یو بل پر ملا ډبوي. 

 

هېره دې نه وي، چې په نړۍ کې د ستړي مشي بېخي ډېرې بېلګې موندل کېدای شي. آن په یوه هېواد کې هم د مختلفو سیمو مختلف کلتورونه وي. په افغانستان کې د نورستان خلک پر مخ ښکلول عادي ګڼي او تر ډېره د ستړي مشي پر مهال د یو بل مخ ښکلوي؛ مګر په نورو سیمو کې دا چاره عامه نه ده.

Related Articles

پاک چاپېريال څه ګټې لري، او څومره په ټولنه کې مهم دی؟

خالد رازق   د انسان د سالمې روغتیا په ساتنه کې ښه او پاک چاپیریال ډیر ارزښت لري که چیرې شاوخوا چاپیریال مو پاک وي، نو د ډول ډول ساري او غیر ساري ناروغیو څخه به په امن کې یو او هم به مو اقتصادي کچه پیاوړې وي، ځکه چې ککړ چاپیریال د ژوندیو موجوداتو لپاره ډول ډول ناروغۍ او ستونزې پیدا کوي او کله کله دغه روغتیایي ستونزې دومره پیاوړې شي چې د انسانانو د...

اعصاب په کومو شيانو کمزوري کېږي

د انسان په وجود کي اعصاب تر ټولو مهمه برخه ده، د انسان ټولي چاري او فعالیتونه د همدغي ناحیې څخه کنټرولېږي.لاندي ځیني مهم ټکي دي چي په پام کي نیول یې د ذهن په سالم ساتلو کي مرسته کو. - د سهار چای نه چیښل:هغه خلک چې د سهار چای نه چیښي په بدن کي یې د شکري اندازه راکښته کېږي، په نتیجه کي یې دماغ ته په کافي اندازه مواد نه ور رسېږي او دماغ کمزوری کېږي....

د موبايل اړوند ځينې اړينې لارښوونې

شلمه او يوويشتمه پېړۍ د ټکنالوژۍ د پرمختګ او اوج پېړۍ ده. په دې موده کې د ټکنالوژۍ دنیا د سترو او حيرانوونکو بدلونونو شاهده وه. یو له دې لاسته راوړنو د ګرځنده موبایلونو او انټرنيټ پيدا کېدل دي. موږ د ورځنيو چارو د ښه سمبالښت او چټکۍ لپاره اړ یو، چې له موبایل او انټرنيټ څخه ګټه واخلو. مګر دغه ګټه بې زیانه هم نه ده. په دې لیکنه کې پر همدې موضوع غږېږو...

Recommended Articles

که جرأت نه لرئ، مه خفه کېږئ! دلته يې لاملونه او حللارې لوستلای شئ

 ژباړه: هدایت الله همت ارواپوهانو له نظره، بې جراتي او پر ځان نه باور له هغو ستونزو دي، چې ځوانان د ماشوم والي له دورې ورسره لاس و ګرېوان کېږي. دوی ته دا حق نه ورکول چې له خپلو حقه حقونو ساتنه وکړي او که کله دوی دا کار کوي نو د کورنۍ د مشرانو له خوا رټل کېږي او د جرات ماده یې په هماغه کوچني والي کې مړه کېږي.   ځينې خلک بیا خپل جرات په هماغه کوچني...

عثمان کاکړ څنګه ووژل شو؟

پښتونخوا ملي عوامي ګوند ادعا کوي چې د دغه ګوند صوبايي مشر عثمان خان کاکړ وژل شوی دی او دوی سره دې لړ کې کافي ثبوتونه شته. یو شمېر نورو ځايي سیاسي ګوندونو هم د یاد ګوند ملاتړ کړی او د بلوچستان صوبايي حکومت وايي، د پېښې په هکله به څېړنه کوي. د یادونې ده چې د روانې جون میاشتې پر ۱۷ نېټه ویل شوي و، چې د عثمان خان کاکړ سر سخت ټپي شوی دی. له پېښې وروست...

له مطالعې سره څنګه ځان عادت کړو؟

لیکنه ـ ریاض مقامزی د هر لوستي ځوان لپاره دوامداره مطالعه ډېره اړينه او مهمه ده. که تاسو دوامداره مطالعه کوئ، ذهن به مو فعال وي او هېڅکله به په وینا کې له بندښت سره مخ نه شئ. ددې ترڅنګ مطالعه ګڼې نورې ګټې هم لري. موږ نه غواړو، چې تاسو ته د مطالعې پر ارزښت وغږېږو. یوازې غواړو، تاسو ته ددې لارښوونه وکړو، چې څنګه دوامداره مطالعه خپل عادت وګرځوو. آیا...