To start downloading books

Please sign in or create an account.

د اسفرزه (سپغولو) روغتيايي ګټې

د اسفرزه (سپغولو) روغتيايي ګټې

 ژباړه ـ وړانګه اکبر

 سپغول د پلانټاګو د کورنۍ بوټي د سریښناکې مادې د تولید لپاره کارول کېږي. سپېغول (psyllium) ډېری وخت د قبضیت او منځنۍ کچې اسهال لپاره د غذایي فایبر په حیث استعمالېږي او کله کله د ډکو بولو د کلکولو لپاره ورڅخه کار اخیستل کېږي. د psyllium سره معمولا د حساسیت پېښې هم مله وي. هغه وګړي چې د وینې لوړه اندازه کولسټرول لري که چېرې په خپل غذایي رژیم کې تر درېیو اوونیو پورې له سپېغول څخه کار واخلي د وینې د کلېسټرول په کمولو کې ونډه لري او هغه کسان چې د شکرې یا diabetes د دویم ډول لرونکې دي په دوی کې د وینې بوره یا ګلوکوز ښکته کوي. که چېرې سپېغول تر اوږد وخت لکه میاشتو پورې وکارول شي د وینې د سيسټولیک فشار په کمولو کې هم برخه اخلي. د سپېغولو بوټی ډېری په هغه سیمو کې چې وچ او سوړ اقلیم ولري ښه حاصل ورکوي خو په شمالي هندوستان کې هم کرل کېږي او حاصل ورکوي.

 

 د استعمال ځایونه

 خواړه: سپېغول (psyllium) د آیسکریم د کلکولو یا د ایسکریم د قوام د کلکولو لپاره کارول کېږي. ځینې داسې نور غذایي توکي هم شته چې د قوام د کلکولو لپاره یې له سپېغول یا د سپېغول له پوستکي کار اخیستل کېږي.
 د انسان روغتیا: سپېغول په اصل کې دیوې چسپناکې مادې او د حل وړ غذایي فایبر په توګه کارول کېږي. کوم چې د وړو کولمو په واسطه نه جذبېږي. د سپېغول خالص میخانیکي عمل داسې دی، چې هغه اضافه اوبه یا مایعات چې د نارمل تغوط په وخت کې تنبه کېږي هغه جذب کړي. دې ته ورته دا درمل د "laxative"  په ډول هم کارول کېږي. دا "Laxative" هغه درمل دي چې د قبضیت په له منځه وړلو کې ورڅخه کار اخیستل کېږي؛ نو داسې ویلای شو چې "psyllium" د قبضیت او اسهال دواړو په درملنه کې کارولای شو. د psyllium  لکزیټیف ځانګړنې فایبر ته نسبت ورکول کېږي چې اوبه جذبوي او وروسته د ډکو متیازو د نرمېدو لامل ګرځي په ځینو پېښو کې د ګاز د زیاتوالي سبب هم ګرځي.
 دوینې لوړه اندازه کولېسټرول: کلینیکي څېړنې داسې څرګندوي چې که د psyllium اووه ګرامه او یا له اووه ګرامه څخه لږه اندازه زیات د ورځې له خوا واخیستل شي نو د وینې د کولېسټرول او د low density lipo protein  په کموالي کې رول لري. که چېرې کولېسټرول اوlow density lipo protein په وینه کې لوړ وي نو د زړه د اکلیلي سرو رګونو د ناروغیو لامل کېږي.
 د ډیابېټ یا شکرې په ۲ ډول کې: د سپېغولو پوستکی کېدای شي د هغو ناروغانو لپاره چې د ډیابټ دویم ډول لري یوه ممکنه روغتیايي حل لاره وي ځکه دا درمل د دویم ډول ډیابیټ د خطري فکتورونو په کمولو کې رول لري.
 د وترنري درملو په موخه: د psyllium غذایي فایبر کېدای شي چې د وترنرۍ په درملو کې هم ورکارول شي تر څو په آسونو کې د sand impaction  درملنه ترسره شي.

 

 د سپېغول زیانونه یا اړخیزې اغېزې

  •  که چېرې سپېغول د کافي اندازه اوبو سره و نه کارول شي نو د ډکو میتیازو د بندېدو او قبضیت سبب ګرځي.
  •  دا درمل شونې ده چې په کولمو کې دګاز د زیاتوالي لامل وګرځي.
     تر ټولو خطري اغېزه یې چې د کولمو بندوالی او د ستوني غلیظ کېدل دي  هغه وخت رامنځته کېږي چې پرته له اوبو وکارول شي.
  •  سپېغول کېدای شي چې د حساسیت یا الرژي لامل شي یا کېدای شي چې د یو قوي انشاق شوي الرژن په توګه عمل ترسره کړي چې د سابندښت یا استما سبب شي. هغه ناروغان چې د سپېغولو له امله ورته حساسیت پېدا شوی ۱۳.۸ سلنه یې د IGE انټي باډي له حساس کېدو سره مخ شوي وو او ۸.۶ سلنه یې د سپېغولو سره کلینیکي الرژي ښودلې وه. هغه کارګران چې د سپېغولو له تولید سره تړلی کار ترسره کوي په هغو کې د IGE انټي باډي حساس کېدل او د ساه بندښت نښې لیدل شوي.
Related Articles

بابای موسیقی؟!

بابای موسیقی؟! مصطفی عمرزی بیایید مساله را از یک زاویه ی دیگر نیز بررسی کنیم. چون در برابر پشتون ستیزی ها بسیار حساس استم، زاویه ی این مساله را در این مسیر، قرار می دهم. در کتاب «ناشناس ناشناس نیست» با اوصافی که آن پیرمرد بی چاره را پیامبر می ساختند، در واقع او را در جایگاه بابایی قرار داده بودند که اگر نمی توانستند منظور خویش را از طریق یک خبره...

ښاغلے ارواښاد ملک حاجی وصلي خان اُتمان خېل

د اتمان خېل قبیلې سر لښکر، د جرګو او مرکو مشر ښاغلے ارواښاد ملک حاجي وصلي خان په کال 1902 کښې په ضلع مهمند تحصیل امبار اُتمانخېل د لویه شاه په کلي کښې د ملک ظفر خان په کور کښې ځېګیدلے وۀ، د پلار نوم یې ظفرخان وۀ، د نیکه نوم یې محمودخان، د هغه دَ پلار نوم سلطان خان وۀ او د هغه د پلار نوم صحبت خان وۀ، په قبیله اتمان خېل کښې بوډي خېل (بُټ خېل)وۀ اوپه...

په ایټالیا کې د تحصیل په اړه بشپړ مالومات

په ایټالیا کې د تحصیل په اړه بشپړ مالومات  ترتیب او لیکنه : جانداد جهاني نوټ: (په ایتالیا کې د زده کړو مینه وال را منشن کړئ) که څه هم آیټالیا ډیر پخواني پوهنتونه لري او په تیرو سلګونه کلونو کې یې ډیر نوابغ، علما او د بشریت د سرنوشت تغیرونکي په خپلو پوهنتونو کې روزلي دي خو افغانانو تازه په ایټالیا کې له تحصیل سره مینه پیدا شوې ده، هره ورځ لسګونه...

Recommended Articles

بي دوه پنځوس" څه ډول الوتکې دي؟"

ژباړه ـ ریاض مقامزی په هېواد کې د جګړو له پراخوالي سره سم امریکايي ځواکونو اعلان وکړ، چې د بي.۵۲ الوتکو پر مټ به پر تالبانو هوايي بریدونه وکړي؛ همداسې وشول او په بېلابېلو سیمو کې یې د وسله والو تالبانو ډلې په نښه کړې. خو اوس پوښتنه دا ده، چې بي ـ ۵۲ څه ډول الوتکې دي او کومې ځانګړتیاوې لري؟  ددې لیکنې تر پايه به مو دواړه پوښتنې حل شي.    ځانګړتي...

د حافظې د پیاوړتیا څو لارې

هغه حقیقت چې د عمر په زیاتېدو سره حافظه له منځه ځي، دلیل نه شي کېدای چې ونه شو کولی د له منځه تللو طریقه یې ډېره سسته کړو. څېړنو ښودلې ده چې موږ کولی شو د امکان تر حده حافظه وساتو، اجازه راکړئ دغه عملي لارې وسپړو.  د حافظې د قوي کېدلو څو لارې  ژور فکر وکړئ چې فعاله حافظه مو بهتره شي: فعاله حافظه تقریباً ستاسو د مغز د یادښت کتابچه ده، چېرته چې نوي...

له مطالعې سره څنګه ځان عادت کړو؟

لیکنه ـ ریاض مقامزی د هر لوستي ځوان لپاره دوامداره مطالعه ډېره اړينه او مهمه ده. که تاسو دوامداره مطالعه کوئ، ذهن به مو فعال وي او هېڅکله به په وینا کې له بندښت سره مخ نه شئ. ددې ترڅنګ مطالعه ګڼې نورې ګټې هم لري. موږ نه غواړو، چې تاسو ته د مطالعې پر ارزښت وغږېږو. یوازې غواړو، تاسو ته ددې لارښوونه وکړو، چې څنګه دوامداره مطالعه خپل عادت وګرځوو. آیا...