To start downloading books

Please sign in or create an account.

درمل

درمل

لیکنه ـ وړانګه اکبر

درمل یو کیمیاوي توکی دی، معمولا هر یو په خپل پیژندل شوي فورمول سره رامنځته کېږي،کله چې یو ژوندي موجود ته ورکړل شي ځینې بیولوژیکي بدلونونه پکې رامنځته کوي. درمل د دارو او دوا په نوم هم یادیږي، دناروغۍ د درملنې، د ناروغۍ د مخنیوي، یا تشخیص یا د هوساینې د ودې لپاره کارول کیږي. 

درمل یو کیمیاوي توکي دي چې په بدن کې د پروټینونو سره تعامل کوي ترڅو فزیولوژیکي فعالیت اغیزمن کړي. دا د ټولو درملو تر شا عمومي نظر دی. یوځل چې دا کیمیاوي توکي په سیسټمیک جریان کې جذب شي دوی د ځینو پروټینونو سره تړل کیږي او دا د حجرو فعالیت یو څه بدلوي. د مثال په توګه، د سرطان ضد درمل د سرطان د حجرو په سطحه پروتینونو پورې تړلي دي چې دا حجرې د مړینې لپاره هڅوي. پدې حالت کې د حجرو مړینه د درملو فزیولوژیکي عمل دی. 

هیڅ درمل د یو ډول حجرو یا یو ډول پروټین سره متقابل عمل کولو لپاره ځانګړي ندي نو ځکه خو دا هغه څه دي چې د اړخیزو تاثیراتو(جانبي عوارض) لامل کیږي. د بېلګې په ډول د سرطان ضد درملو کارول په نظر کې نیسو، دا درمل د هغو حجرو سره اړیکه نیسي چې په خورا چټکه توګه ویشل کېږي لکه د سرطان حجرو سره، خو څرنګه چې د ویښتو حجرې هم په چټکۍ سره ویشل کیږي نو له همدې امله دا درمل د ویښتو له حجرو سره هم بانډ جوړوي چې د سرطان ضد درملو یو له اړخیزو اغیزو څخه د ویښتو ضایع کول دي. 

په درملو کې کوم توکي دي؟

په درملو کې ځینې کیمیاوي توکي دي چې د بدن په فزیولوژیکي دندو اغېزې کوي،یا په بله وینا دا هغه څه دي چې درمل کار کولو ته هڅوي.په ډېری درملو کې ، د کیمیاوي توکو اندازه چې د اغیز لامل کیږي خورا لږ وي، ډیری وختونه د 5 مایکرو ګرامو پورې وي چې دا د یو ګرام 0.005% برخه جوړوي. نو که پام وکړو د درملو دا اندازه بې کچې کوچنۍ ده او د لېږد رالېږد وړ نده،او که له احتیاط څخه کار وا نخیستل شي د دوی د له منځه تلو او بې ځایه لګښت سبب به وګرځي. نو له همدې امله ډېری له هغو درملو چې موږ یې اخلو د ځینو نورو بې اړتیا توکو سره ګډ کېږي تر څو دا لږه اندازه درمل په محفوظه توګه واخیستل شي.   

درمل څه ډول خپل کار ترسره کوي؟

زموږ بدن تر ډېره حده د پروټینونو په واسطه اداره کېږي، پروټینونه په بېلابېلو ډولونو سره زموږ په بدن کې شتون لري او بېلابېلې کړنې ترسره کوي، هر پروټین ځانګړې دنده لري او د دوی کړنې په هماغه حجرې پورې ځانګړي کېږي په کومې چې عمل ترسره کوي. دبېلګې په ډول ځینې پروټینونه شته چې د آخذو په نوم یادېږي، آخذې د پروټینونو په سطحه ځای پر ځای شوې وي، د بېلابېلو حجرو لپاره بېلابېلې آخذې شتون لري، لکه د ځیګر حجره به د زړه د حجرې نه بېله آخذه ولري. دا آخذې د په شاوخوا کې د نورو پروټینونو، او کیمیاوي توکو لکه درمل سره تړل کېږي چې په پایله کې د حجرې په کړنه کې بدلون راولي، لکه یو کولپ چې کلۍ ته اړتیا لري همداسې د حجرو فعالېدل هم نوموړو پروټینونو ته اړتیا لري. که درملو د یوې حجرې په دنده کې بدلونونه راوستل دې درملو ته Agonist ویل کېږي او که درملو د یوې حجرې په نارمله دنده کې درېدنه رامنځته کړه د antagonist په نوم یادېږي. 

د درملو ډولونه

درمل بېلابېل ډولونه لري او هر یو یې بېلابېلې اغېزې او د کړنې تګلارې لري لاندې یې څو ډولونونه ذکر کوم

لومړی: opioid چې تاثیر یې د اپیم په ډول دی.

دویم: د ډیپرېشن یا ژور خفګان ضد درمل.

دریم: stimulant یا محرک درمل چې د کارونې موخه یې د بدن د ټون زیاتول او نارمل حالت یې راوستل دي.

څلورم: مورفین چې که وکارول شي احساسات مو له واقعیته لرې کوي او د خیال او تجسم د رامنځته کېدو سبب ګرځي.

پنځم:بینزوډیازیپین چې په مرکزي عصبي سیسټم باندې اغېزه کوي.

شپږم: Codeine  

اووم:اسپرین

اتم: analgesics یا د درد ضد درمل.

نهم: د انتان ضد درمل چې د Antibiotics په نوم دي  بل ډول درمل د وینې په ناروغیو کې کارول کېږي لکه د علقې ضد درمل، د وینې بهېدنې ضد درمل او نور.... پایله دا چې په سلګونه ډوله درمل شتون لري چې هر یو ځانته جلا جلا د استعمال لارې چارې،د مصرف لارې او بېلې د کارونې اندازې لري.

Related Articles

ارزشش را دارد؟!

ارزشش را دارد؟! مصطفی عمرزی از بخت بد، مردم ما، چند طرفه قربانی می دهند. یک طرف این قربانی ها، اعتقادات به ایدیالوژی های وارده است. فرقی نمی کند که اسلامی باشد یا غیر اسلامی. پس از هفت ثور، شعار زشت، منفور و کریه «آل یحیی» را بیش از همه «سور خلقی» ها نشخوار می کردند. این مرض مسری، وارد جبهات آن همتباران شان نیز می شد که ریش های خود را نمی تراشیدن...

د نارینه د ماغزو لس جالب حقیقتونه

۱ـ نارینه تر دېرش کلني وروسته ښځې تل غواړي ستونزې هواري کړي، خو نارینه بیا تر ډېره غواړي ازاد وګرځي او څوک يې په کارونو کې مداخله و نه کړي، ځکه دی غواړي د واده له درانه لګښته ځان خلاص کړي. دا ځانګړنه د نارینه‌وو يوه لويه تېروتنه ده. دغه حقیقت په دې وروستيو کې پر ځوانو محصلانو تر څېړنو وروسته ثابت شوی دی. همداراز د نارینه‌وو جابرانه او له تشدده ډک...

افغانستان، مردم، تاریخ و سیاست

افغانستان، مردم، تاریخ و سیاست (معرفی کتاب) نوشته ی مصطفی عمرزی گسترده گی مسایل، نگرش بر آن ها را چند بُعدی می سازد. به دلایل مختلف، درگیری امروزی، به هر نوعی که باشد، مستلزم آگاهی هایی ست که باید با وقوف بر جوانب مختلف، ارائه شوند.  به باور من، آن چه ما را در تقابل طولانی قرار داده، افزون بر جنبه ی فزیکی، دوام روحیات آن است. تحت تاثیر جریان مس...

Recommended Articles

کوم ډول خلک بايد کېله ونه خوري

که څه هم کېله ځيني ګڼې ګټي لري خو دغه ميوه ځينې عورايض او تاووانونه هم لري.چې په لاندي ډور ورته اشاره کوو. دغه خوږ ميوه د خپل ځانګړي خوند، او نرموالي له امله په ټوله نړۍ کې مشهوره ده. ګېله کوم ډول زيانونه لري. ۱: د وزن زياتوالی دـ ځينو نورو خوړو په څير کېله هم پريمانه کالوري لري چې د وزن د زياتوالي لامل کيږي په هره متوسطه کېله کې ۱۰۵ ګرامه کالو...

له مطالعې سره څنګه ځان عادت کړو؟

لیکنه ـ ریاض مقامزی د هر لوستي ځوان لپاره دوامداره مطالعه ډېره اړينه او مهمه ده. که تاسو دوامداره مطالعه کوئ، ذهن به مو فعال وي او هېڅکله به په وینا کې له بندښت سره مخ نه شئ. ددې ترڅنګ مطالعه ګڼې نورې ګټې هم لري. موږ نه غواړو، چې تاسو ته د مطالعې پر ارزښت وغږېږو. یوازې غواړو، تاسو ته ددې لارښوونه وکړو، چې څنګه دوامداره مطالعه خپل عادت وګرځوو. آیا...

خرمهره؛ تاسو یې په اړه څومره پوهېږئ!؟

 لیکوال: لطیف یاد په پخوانیو وختونو کې به خرو ته اوربشې ورکول کیدلې، چې ددغو اوربشو د خوړلو په پایله کې به تر څو کلونو وروسته د خرو د ژبې لاندې  وینه ټینګه  او غلیظه شوه او د یوه مرغېړي (غُدې) بڼه به یې ونیوله. وروسته به یې دغه مرغېړي (غُده) د خرو د ژبې د لاندینۍ برخې نه  د جراحي عملیاتو (آپریشن) په تر سره کولو وویستله او په جوشو شیدو (پیو) کې به...