آیلیټس "IELTS" څه ډول ازموینه ده؟
لیکنه ـ ریاض مقامزی
آيلیټس "IELTS" چې دInternational English" Language Testing" لنډ مخفف دی، د انګلېسي ژبې یوه نړېواله او معیاري ازموینه ده. دا هغو کسانو لپاره مهمه ده، چې له هېواده بهر د مهاجرت، زده کړې او دندې هيله لري.
په لومړيو کې ددې ازموينې ساحه ډېره محدوده وه او کمو خلکو به دغه ازموينه ورکوله. خو په "۱۹۸۹م" کال کې د "IDP" موسسې له یو ځای کېدو سره دغې ازموينې نړېوال حیثیت ترلاسه کړ.
دا د انګلېسي ژبې د ټولو مهارتونو د ارزیابۍ یوه سیستماتيکه او هدفمنده ازموينه ده، چې د کاميابۍ په صورت کې تاسو ته له هېواده بهر د زده کړو، دندې او مهاجرت چانس درکوي.
په نړېواله سطحه د دندو او سکالرشيپونو لپاره یوه اړتيا د آيليټس ازموينې د کاميابۍ سند وي. که تاسو هم غواړئ، چې بورس ترلاسه کړئ او یا هم له هېواده بهر دنده ترسره کړئ نو کوښښ وکړئ دغه ازموينه ورکړئ او له همدې لارې ځانته لا ډېر چانسونه پيدا کړئ، چې له هېواده بهر په معتبرو نړېوالو پوهنتونونو کې زده کړې وکړئ.
ددې ازموينې سوالونو جوړول هم د یوه کس کار نه دی. په دې کې یو ډله پوهان شامل دي، چې له ارواپوهانو، ټولنپوهانو، ژبپوهانو او ارزیابي کوونکو څخه يو يا څو تنه دخيل وي. دوی په ګډه، د دې ازموينې یوه منظمه او مکلمله پوښتنپاڼه جوړوي.
د ازموينې جوړښت
د آیلیټس ازموينه په دوو مرحلو کې اخيستل کېږي. لومړۍ یې تحریري او دویمه مرحله یې بیا تقریري وي. دواړه مرحلې په بېلابېلو ورځو کې ترسره کېږي. ددې ازموينې وخت ۲ ساعته او ۴۴ دقیقې دی. چې په دوو برخو وېشل کېږي. د کتبي ازموينې وخت ۲ ساعته او ۳۰ دقیقې وي، چې په دې مرحله کې ستاسو د اورېدلو، لوستلو او لیکلو مهارتونه ارزیابي کېږي. د تقریري ازموينې وخت ۱۴ دقیقې دی، چې د کتبي ازموينې په سبا اخیستل کېږي. په دې مرحله یوازې ستاسو د خبرو کولو (سپېکينګ) مهارت ارزیابي کېږي.
آيلیټس کومو هېوادونو ته د منلو وړ دی؟
آیليټس تقریبا اروپايي ازموينه ګڼل کېږي، چې مرکز یې د انګلستان هېواد دی. همدارنګه په امریکا کې هغه پوهنتونونه، چې د ټافل ازموینې نتایج مني د آيلېټس یې هم مني. همدارنګه په ګڼو نورو هېوادونو لکه: استرالیا، کاناډا، نيوزلینډ او آيرلینډ کې هم په رسميت پېژندل کېږي.
د آيليټس ازموینې لپاره کوښښ وکړئ، چې بريټيش انګلش زده کړئ. ځکه چې ددې ازموينې څارنه درې بریتانوي مراکز کوي، چې عبارت دي له: د کمبريج پوهنتون د ازموينو واحد، زده کړيز سازمان او د بریتانيا د ازموينو مرکز.
د آيلیټس ازموينې ډولونه
آيلیټس په دوو عمده برخو وېشل کېږي. لومړی یې عمومي (General) او دویم یې علمي (Academic) آیلیټس دی. په ټوله کې د دواړو ترمنځ توپير بېخي لږ دی. په دواړو ډولونو کې د اورېدلو (لیسنينګ) او خبرې کولو (سپيکينګ) پوښتنې يو ډول وي. خو د لوستلو او لیکلو په برخه کې يو څه جزوي توپيرونه لري.
د اورېدلو برخه کې ۴۰ پوښتنې وي، چې باید ۳۰ دقیقو کې ځواب شي. په دې برخه کې به له دوو یا زیاتو کسانو سره پر اجتماعي مسايلو بحث لرئ.
د لوستلو په برخه کې هم ۴۰ پوښتنې وي، چې وخت یې یو ساعت دی. ددې برخې متون له ورځپاڼو او مجلو اخيستل شوې وي. په دې برخه کې د عمومي او علمي آيلیټس توپير یوازې د متونو په پېچلتيا کې وي.
د لیکلو په برخه کې تاسو ته دوه موضوعات د پوښنې په شکل درکول کېږي. ددې برخې لپاره تاسو ۶۰ دقیقې وخت لرئ ترڅو موضوع په مستدللو خبرو شرحه کړئ. همدارنګه وروستۍ برخه یې د خبرو کولو (سپېکينګ) ده، چې له ۱۱ نيولې تر ۱۴ دقیقو وخت لري.
نوملیکنه
متقاضيان کولای شي، چې د ielts.org ویبایسټ له لارې نوملیکنه وکړي. د نوملیکنې په فورم کې به د نورو معلوماتو ترڅنګ خپل نوم او د ازموينې د ورکړې مرکز هم ټاکي. د معلوماتو له بشپړېدو وروسته باید خپل فیس هم ورکړي.
د ازموينې لګښت
د آيليټس ازموينې د مختلفو مراکزو نرخونه لږ څه توپير لري. له ۲۰۱۵ څخه تر اوسه ددې ازموينې متوسط نرخ تقریبا ۲۴۰ ډالره دی. دغه قیمت ثابت نه وي، ځينو ځايونو کې یې قیمت لوړ او ځينو نورو کې لږ وي.
د پايلو اعلان
په ۱۴۰ هېوادونو کې تر ۱۲۰۰۰ څخه په ډېرو مراکزو کې ددې ازموينې له اخيستل کېدو ۱۴ ورځې وروسته یې پایلې اعلانېږي. ددې ازموينې نتيجه په ټوله نړۍ کې نږدې ۱۰ زره سازمانانو ته د اعتبار وړ دی. ددې ازموينه نتيجه تر دوو کلونو د اعتبار وړ ده او له دې ټاکلې مودې وروسته تاسو اړ یئ، چې بله ازموينه ورکړئ.
که په خپلو نمرو اعتراض لرئ کولای شئ د ځینو برخو پر نمرو او يا هم پر ټولې پايلې د بیا کتنې غوښتنه وکړئ. د بیا کتنې مرحله له ۵ نيولې تر ۸ اونيو په بر کې نيسي. خو دا مه هېروئ چې د بیا کتنې لپاره هم اړ یئ، چې پیسې ورکړئ. که ستاسو دعوه پر ځای وه نو ستاسو پیسې بېرته درکول کېږي، خو که دعوه مو بېځايه ستاسو پیسې بېرته نه درکول کېږي. نو پر همدې اساس که پر خپلې پارچې ډاډه نه یئ د بیا کتنې غوښتنه مه کوئ.