To start downloading books

Please sign in or create an account.

د موبایل کارولو زیانونه!

د موبایل کارولو زیانونه!

ژباړه ـ ریاض مقامزی

په دې زمانه کې چې موږ ژوند کوو، له موبایل څخه لاس اخیستل او یا یې نه کارول تقریبا نا ممکن دی. دا ځکه چې پرته له موبایل څخه ورځنۍ چارې له خنډ او ځنډ سره مخ کېدای شي. له بلې خوا د موبایل ډېر کارول خپلې ستونزې هم لري؛ خو د موبایل په کارولو کې احتیاط کولای شي تاسو له دې ستونزو وژغوري. په دې لیکنه کې پر همدې موضوع خبرې کوو، چې د موبایلو ډېر کارول کومې ستونزې زېږوي او حللاره یې څه دي.

د موبایل کارولو زیانونه

نوي ماډل موبایلونو (ځيرک موبایلونو) د انسانو په ورځنيو چارو کې خورا اسانتیاوې رامنځته کړي دي، د خبرو او مکالمې پرته لسګونه نور هغه کارونه چې انسانان یې نه شي کولای یا يې په لږه موده کې نه شي کولای، ځیرک ټلیفونونه په خورا ښه شکل او کمه موده کې تر سره کوي؛ خو له دې ټولو ګټو سره ـ سره خپل زیانونه هم لري، چې د انسان جسمي او روحي روغتيا له ننګونو سره مخ کوي.

د موبایل ډېر کارولو د ستونزې مخنیوی په دې سره کېدای شي، چې استعمال یې کم شي؛ مګر له دې سره ـ سره ممکن ځينې نورې لارښوونې هم مهمې وي، چې د ستونزو په برخه کې به پرې خبرې وشي.

لومړی| د ورمېږ روغتيا ننګوي

پر له پسې د موبایل کارول ددې سبب کېږي، چې د ورمېږ (غاړه/څټ) ته زیان ورسېږي. په دې برخه کې د ورمېږ شخوالی، درد او بې حسي شاملېدای شي. شاید دا ستونزې عادي وګڼئ؛ خو داسې نده. د "غاړې/څټ" په برخه کې عصبي رګونه تېر شوي، چې د وخت په تېرېدو او د نه پاملرنې په صورت کې شاید لویې ستونزې ووینئ، چې د علاج وړ به نه وي.

په دې برخه لومړۍ توصیه د موبایل کم کارول دي، ترڅنګ یې هڅه وکړئ، موبایل په یو حالت کې مه کاروئ. کله کښېنئ، کله په بل اړخ شئ، کله پرېوځي او ...

دویم| د سترګو دید کمزوری کوي

که تاسو په ساعتونو ساعتونو د موبایل په کارولو تېورئ، نو ډېر ژر به د سترګو د دید له کمزورۍ او د سترګو اړوند له نورو ناروغيو سره مخ شئ. ددې چارې دوه اساسي علتونه ښودل شوي دي، لومړی دا چې په دوامداره توګه د موبایل ښېښې ته کتل ددې سبب کېږي، چې سترګې مو رپ و نه وهي. له همدې امله مو سترګې وچې پاتې کېږي او د سترګو وچوالی جدي روغتيا ننګونه پېښولای شي. دویم علت یې دا دی، چې د موبایلو روښناني په دومره نږدې فاصله کې سترګو ته زیان رسوي او د وخت په تېرېدو مو سترګې کمزورې کېږي.

ددې ستونزې د حل لپاره هم دوه توصیې دي. لومړۍ دا چې د موبایل کارولو پر مهال حتما وقفه کوئ او دویمه دا چې د شپې لخوا د موبایل روښنايي کموئ او برعکس په لمر کې زیاتوئ، ترڅو د سترګو له ستونزو په امان کې شئ.

درېيم| ضررناکې شعاوې لري

څېړنو ښودلې ده، چې موبایلونه د انتن اخیستلو پر مهال مختلفې خطرناکې شعاوې ترلاسه کوي او خپروي. ددې شعاوو په نتیجه کې بې انسان ته د ځایه غوسې، د خوب نا آرامي او اندېښنې ستونزې پېښدای شي. همدارنګه د جنسي ستونزو سبب هم کېږي.

په دې برخه کې څو توصیې موجودې دي، د موبایل کم کارول، د خوب پر وخت یې بندول، د خبرو پر ځای له پیغام څخه ګټه اخیستل پکې شاملېږي. له دې ټولو سره ـ سره ځينې نورې ستونزې هم شته، چې په لنډ ډول یې داسې یادونه کوو.

  • د سرطان خطر
  • د حافظې کمزورتیا
  • د وزن ډېروالی
  • په ځوانانو کې د ګوښه کېدو ستونزه
  • اجتماعي اړیکې خرابوي او ...
Related Articles

د ملا درد او درملنه

ژباړه ـ ریاض مقامزی موږ د خپل ژوند په اوږدو د بدن د بېلابېلو عضلو د دردونو شاهدان یو. کله مو سر، کله غاښونه، کله سینه او کله د بدن نور ځايونه درد کوي. په دې لړ کې د “ملا درد” هم خورا ځورونکی وي. ځکه چې د ناستې ولاړې له خوند او آرامۍ څخه محرومېږو. په دې لیکنه د “ملا درد” په اړه هر اړخیزې خبرې شوي دي.  د ملا درد د انسانانو ملاوې ډېر پېچلی جوړښت ل...

د منټو لنډ ژوندلیک

لیکنه ـ ریاض مقامزی ځينې لیکوال د یو ځانګړي سبک، خاصیت او تګلارې پر مټ ډېر ستر نوم او شهرت پیدا کوي. د منټو د قلم تېره او بېباکه څوکه ددې سبب شوه، چې نوموړی ډېر خلک وپېژني. هغه تل حقایق ویل. که څه هم ځينې وخت دا مسئله ورته جنجالي کېده؛ خو د هغه همدا تګلاره وه، چې حقیقت ووایي، که هرڅومره تریخ هم وي. تاسو به ددې لیکنې تر پایه د "منټو" د ژوند او هنر...

هغه جملې چې ژوند مو بدلولای شي!

په دې لنډو کرښو کې به د انګلستان د مشهورې ليکوالې ويرجينيا وولف په ويناوو کې د ژوند درسونه ولولئ! “انسان نه شي کولای، له ژوند څخه د اجتناب او نفرت په صورت کې آرامۍ ته ورسېږي.” دا چې انسان ټولنيز موجود دی، نو معلومه خبره ده چې د ټولنې ناخوالې د انسان په روان اغېز کوي. د افغانستان په څېر هېواد کې چې هره ورځ وژنې، چاودنې او سل نورې اندېښنې موجودې وي...

Recommended Articles

که جرأت نه لرئ، مه خفه کېږئ! دلته يې لاملونه او حللارې لوستلای شئ

 ژباړه: هدایت الله همت ارواپوهانو له نظره، بې جراتي او پر ځان نه باور له هغو ستونزو دي، چې ځوانان د ماشوم والي له دورې ورسره لاس و ګرېوان کېږي. دوی ته دا حق نه ورکول چې له خپلو حقه حقونو ساتنه وکړي او که کله دوی دا کار کوي نو د کورنۍ د مشرانو له خوا رټل کېږي او د جرات ماده یې په هماغه کوچني والي کې مړه کېږي.   ځينې خلک بیا خپل جرات په هماغه کوچني...

که دا عادتونه خپل کړئ له غربت څخه خلاصېږئ!

لیکنه ـ ریاض مقامزی دا به سمه خبره وي، چې شتمني له قسمت سره تړلې ده؛ خو دا خبره هم هېڅکله غلطه نه ده، چې ستاسو عادات په دې برخه کې رغنده رول لري. که تاسو هر څومره ډېرې پیسې ولرئ؛ مګر پر مصرف، پانګونې او نورو لاروچارو پوه نه شئ ډېر ژر به مو غربت د کور تر دروازو ورسېږئ. یا که ډېر غریب هم یئ؛ مګر دا لارښوونې عملي کړي، نو ډېر امکان شته، چې له غربت څخه...

د وينا پر مهال د ويرې ختمولو 27 ګټورې لارې

هغوى چې په سټيج باندې عونډو، سيمنارونو، ټولګي او حتى د ملګرو سره په مخامخ خبرو پر مهال ويره احساسوي دوى عمومآ د Glossophobia په اروايي ناروغۍ اخته دي، چې د خبرو دغه ويره د مرګ له ويرې هم سخته ده چې ستاسو مسلکي او شخصي ژوند زيان رسولى شي. ددغې ويرې پر مهال ستاسو بدن ريږدي، لاسونه مو خولې کيږي، زړه ضربان مو زياتيږي، چې په تجارت او د ژوند په نورو اړخ...