To start downloading books

Please sign in or create an account.

اقليمي بدلون(Climate chanage)

اقليمي بدلون(Climate chanage)

د اقليم بدلون(Climate change)څه ته وائي?

ليکنه: انجينر عرفان الله حسن

د اقليم بدلون یو ډېر پراخ او لوی بحث ده چې ډېره مطالعه او وخت غواړي, او باید هر څوک پوه شي چې د اقلیم له بدلون سره دنيا او موږ له کومو ستونزو سره مخ کېږو.
ما په خلص ډول سره یوازې د اقليمي بدلون تعريف کړی.

د اقليم بدلون(Climate change)څه ته وائي?

د اقلیم بدلون د تودوخې او هوا په حالت او ډول کې  کې اوږدمهاله بدلونونو ته ویل کېږي. 
دا ډول بدلونونه کیدای شي طبیعي وي، د لمر په فعالیت کې د بدلونونو او یا د لوی آتش فشاني پېخو له امله وي. دفوسیل/سون توکو   لکه د ډبرو سکرو، تیلو او ګازو سوځولو له امله وي.
د1800پېړې راهیسې، بشري فعالیتونه د اقلیم د بدلون اصلي علت ګڼل کېږي،
د فوسیلونو/دسون توکو سوځول د شنو خونو ګازونو(Green House Gases) اخراج رامینځته کوي چې د ځمکې شاوخوا د پوښل شوي کمپلې په څیر عمل کوي ، د لمر تودوخه نیسي او  تودوخه لوړوي.
د شنو خونو اصلي ګازونه چې د اقلیم د بدلون لامل کیږي کاربن ډای اکسایډ او میتان  دي. چې دموټر چلولو لپاره د ګازو یا ډبرو سکرو د کارولو څخه راځي. همدا رنګه د ځمکې پاکول او د ځنګلونو پرې کول هم کولی شي کاربن ډای اکسایډ توليد کړي. د ميتان او دشنو.خونو ګازونو د توليد اصلي سرچينې کرنه، د تیلو او ګاز عملیات, انرژي، صنعت، ټرانسپورټ، او ودانۍ دي.

د اقليمي بدلون پنځه مهم علتونه

1). د ډبروسکرو,تیلو او ګازو سوځول چې کاربن ډای اکساید او نایتروس اکسايډ توليدوي.
2). د ځنګلونو له منځه وړل.
3).د ژوند دسطحې لوړېدل.
4). د هغو سرو استعمال چې نایتروجن ولري او نایترس اکسایډ توليدوي.
5). فلورين شوي ګازونه.

د اقليمي بدلون مهم تاثيرات

پرله پسې او شدیده وچکالي، طوفانونه، د تودوخې څپې، د سمندر د سطحې لوړیدل، دیخچالونو/ ګلیشیرونو ویلې کېدل او د سمندر تودېدل په مستقیمه توګه حیواناتو ته زیان رسوي، او هغه ځایونه چې دوې پکې  ژوند کوي کوي ویجاړوي یي، او د خلکو ژوند او ټولنې ته زیان رسوي.

Related Articles

ځان وژنه یا خودکشي

ځان وژنه د خپلې ساه په خپله اخیستلو ته یا په خپله د خپل ژوند پای ته رسولو ته ویل کیږي. نن ورځ که دنیا هر څومره پراخه امکانات او سهولتونه لري با وجود د دي هرڅه او مختلفو سهولتونو بیاهم د نړۍ 16 سلنه وګړي په هر کال کې ځان وژنه کوي. د روغتیا د نړېوال سازمان WHO او له ځان وژنې څخه د مخنيوي نړېوال سازمان IASP د معلوماتو له مخې خودکشي په نړۍ کې د مرګ 13...

د افغانستان د بریا مهم پيغام

د نولس کلنو نړیوال جام په منځلوبو کې د افغانستان کرکټ ملي لوبډلي له سرې لنکا لوبه وګټله او نیمه پایلوبې ته یې لار پیدا کړه.دا هغه لوبډله ده چې تر وروستۍ شیبو یې ویزې نه ورکولې، ویسټ انډیز ته په ځنډ لاړل. تمرینونه یې ګډوډ شول، د لومړي لوبې نېټه یې وخنډیډه خو دا دی بیا هم نن تر نیمه پایلوبې ورسېدل. افغانستان کې له عادي وګړو نیولې بیا تر دغسې نړیوالو...

جبران خسارت ناشی از کرونا در حقوق خصوصی

نام نویسنده: محمدمصطفی محمدیار (کارشناس ارشد در رشته حقوق خصوصی)  موضوع که امروزه همه و در هر سن و سال و در هر گوشه و کنار در مورد آن شنیده‏اند و از آن ارعاب دارند همانا مصیبت کرونا است که به طرق مختلف فرد را مصاب می‏سازد، ولی آنچه در کنار مباحث طبی و حقوق کیفری و غیر آن، جای آن هنوز خالی است، چگونگی جبران ضرر و زیان ناشی از ویروس کرونا در حوزه حق...

Recommended Articles

که مو ویښتان تویږي دا درې خواړه وخورئ

مهمه نه ده چې ويښتان مو اوږده، لنډ، صاف یا ګالګووتي او یا په هر شکل چې وي خو د ویښتانو تویدل یو داسې افت دی چې په ټولو راتللی شي. یوازېنۍ د خلاصون لاره ترې همدا ده چې اندیښنه کمه او کار ډیر وکړو. د ویښتانو تویدلو تر ټولو ستر او عام لاملونه اندیښنه، په بدن کې د ویښتانو پورې اړوند ویټامینونو کمښت، هورمونيکي ستونزې، بې کیفیته شامپو او نورو تولیداتو ک...

کوټه سنګي ته ولې کوټه سنګي وايي؟

ځینې کسان په دې اند دي چې د کوټه سنګي نوم اصلا د هغې ډبرېنې کوټې څخه اخیستل شوی دی چې یو وخت په میرویس میدان کې جوړه شوې وه.ویل کیږي کله چې د دغه ځای د سړکونو کرښې وکښل شوې د سړکونو د تقاطع په نقطه کې یعنې په څلور لارې کې د ساتونکي لپاره د ډبرو یوه خونه جوړه شوه له همدې امله دا سیمه په کوټه سنګي یا د ډبرو د کوټې په نوم ونومول شوه.خو اصلا د دې  سیمې...

اعصاب په کومو شيانو کمزوري کېږي

د انسان په وجود کي اعصاب تر ټولو مهمه برخه ده، د انسان ټولي چاري او فعالیتونه د همدغي ناحیې څخه کنټرولېږي.لاندي ځیني مهم ټکي دي چي په پام کي نیول یې د ذهن په سالم ساتلو کي مرسته کو. - د سهار چای نه چیښل:هغه خلک چې د سهار چای نه چیښي په بدن کي یې د شکري اندازه راکښته کېږي، په نتیجه کي یې دماغ ته په کافي اندازه مواد نه ور رسېږي او دماغ کمزوری کېږي....